Abstract:

Günümüzde bitkiler kent bileşenlerinin vazgeçilmez unsurlarıdır. Özellikle endüstrileşmenin yoğun baskısı altında olan kentlerde, yaşam kalitesinin iyileştirilmesine yönelik açık-yeşil alanlara, dolayısı ile bitkilere tarihin hiçbir döneminde olmadığı kadar ihtiyaç duyulmaktadır. Doğanın bir parçası olan insanın yeşile olan özlemi, peyzaj çalışmalarını modern yaşamın önemli bir parçası durumuna getirmiş, bitkilerin yoğun olarak kullanıldığı peyzaj düzenlemeleri modern yaşamın ve medeniyetin önemli bir göstergesi olarak kabul edilmeye başlamıştır. Kentlerde bitkilerin kent ekosistemine; hava kirliliğini önleme, sıcaklığın dengelenmesi ile enerji tasarrufu sağlama, nem sağlama, fauna ve floraya yaşam ortamı hazırlama, gürültüyü azaltma, rüzgar, toz ve sera etkilerini azaltma, ışık yansımalarını önleme gibi pek çok katkıları bulunmaktadır.. Özellikle hava kalitesi ile bitkilerin ilişkisi konusunda bilinç düzeyinin artmasının bir sonucu olarak, yeşil alan ve ormanlık alan miktarı fazla olan şehirler, yaşam kalitesi yüksek şehirler olarak görülmeye ve yaşamak için tercih edilmeye başlamıştır.  Ancak, bu kadar olumlu katkıları yanında bitkilerin, çevre kirliliğine sebep olma, polen kirliliği, zehirli meyve ve tohumlar üretme, insanlar için zararlı hayvanlara barınak ve besin sağlama gibi çeşitli olumsuz etkileri de bulunmaktadır. Ancak yapılan çalışmaların neredeyse tamamı, bitkilerin kent ekosistemine olumlu etkileri konusunda yoğunlaştığından, bitkilerin olumsuz etkileri konusunda yeterli düzeyde çalışma yapılmamış ve bu durum pek çok bitkinin yanlış kullanımı sonucunu doğurmuştur. Bu çalışmada, peyzaj çalışmalarında sıkça kullanılan ve kent ekosistemlerine önemli katlkılar sağlayan bitkilerin, insan yaşamı üzerine olumsuz etkileri belirlenmeye çalışılmış, bu olumsuzluklara sebep olan özelliklere sahip bitkiler ve bu bitkilerin yanlış kullanımları Kastamonu kent merkezi örneğinde incelenmiştir.

Keywords: