Özet:

Çerezlik ayçiçeği populasyonlarının tanımlanması ve özellikler arası ilişkilerin belirlenmesi amacıyla bu çalışma yürütülmüştür. F3 ve F4 generasyonundaki 4 adet populasyon 2012 yılında Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü araştırma ve deneme alanlarında ekilmiştir. Tek bitki verimi, tane eni, tane boyu, tabla çapı, bitki boyu, bin tane ağırlığı, kabuk oranı ve yağ oranı özellikleri incelenmiştir. Geniş tabla çapı, iri ve uzun tane yapısı, yüksek verim ve düşük kabuk oranına sahip populasyonlar tanımlanmıştır. Düşük varyasyon katsayısına göre tane eni, tane boyu ve bin tane ağırlığının yüksek kalıtım derecesine sahip olabileceği saptanmıştır. Verim ile tabla çapı, bitki boyu, tane eni, bin tane ağırlığı ve yağ oranı arasında pozitif yönde ve önemli korelasyon katsayıları bulunmuştur. Path analizi sonucu tabla çapı, yağ oranı, bitki boyu ve tane eni özellikleri yönünden en yüksek ve pozitif yönde doğrudan etkiler saptanmıştır. Çerezlik ayçiçeğinde tane eninin ıslah çalışmalarında seleksiyon kriteri olarak kullanılmasının yararlı olacağı kanısına varılmıştır.       

Anahtar Kelimeler: