Özet:

Tarih boyunca Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi ile ilgili eserlerin var olduğu bilinmektedir. Yabancılara Türkçe öğretimi çalışmalarının geçmişi de çok eski tarihlere dayandırılabilmektedir. Buna en büyük örnek, Kaşgârlı Mahmud’un Dîvânu Lugâti’t- Türk adlı eserinin Araplara Türkçeyi öğretmek için yazılmış olmasıdır. Yine Ali Şîr Nevaî’nin Muhâkemetü’l-Lugateyn adlı eserinin Farslara Türkçeyi öğretmek için yazılmasıyla (Kocayanak, 2023, s. 159). Kıpçak döneminde yabancılara Türkçeyi öğretmek amaçlı yazılan eserlerle devam eden süreç, Selçuklu döneminde durağanlaşmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun bir cihan devleti olmasıyla Batılıların Türkçeyi öğrenme çabası ile Türkçe öğretimi ve öğrenimi çalışmalarının sayısı artmıştır. Yabancılara Türkçe Öğretimi süreci Cumhuriyet döneminde en yoğun hâline geçmiştir. Ankara Üniversitesi merkezli Tömer’in kurulması, Yunus Emre Enstitüsü’nün açılmasının yanı sıra Türk dilli devletler için Türk Dünyası Öğrenci Projesi’nin yapılması ve 2001 yılı itibariyle üniversitelerde yabancı öğrencilere Türkçenin öğretimi programları teşvik edilmeye başlanmıştır (Çiftçi ve Demirci, 2018, ss. 271-273). Belli bir süre kadar ülke dışına eğitim için öğrenciler gönderilirken sonrasında tam tersi bir sürece geçilmiştir. Peki Türk soylulara Türkiye Türkçesi öğretiminin amacı nedir? Türkiye Türkçesini öğrenmek amacı ile eğitimlere, programlara katılan Türk soylu öğrencilerde farklılıklar olduğu görülmektedir. Bu programlar için gelen öğrencilerin Türkçenin birer lehçesinin konuşurları olduklarını unutmamak gerekir ve bu hususlar doğrultusunda çalışmalar belirlenmelidir (Biçer ve Alan, 2019, s. 144). Peki neden Türk soylulara Türkiye Türkçesi öğretimine ihtiyaç duyulmaktadır? İşte tam da bu noktada tarihsel, siyasi, kültürel ve politik etkenler belirmektedir.

Anahtar Kelimeler: