Özet:

Türk dili, deyimler ve mecazlı kalıp yapılar bakımından oldukça zengin bir dildir. Türkçenin deyim zenginliğinin en güzel örneklerinden biri klasik Türk edebiyatı metinleridir. Bu metinlerde yer alan deyimlerin bazıları kullanımdan düşmüşken bazıları bugün de dilimizde kullanılmaktadır. Bu geleneğin metinlerinde deyim sözlüklerinde yer almayan, unutulan ya da bazı anlamları bugün bilinmeyen pek çok deyim veya kalıp yapı vardır. Klasik Türk edebiyatı metinlerinde deyim kullanımı ile ilgili son yıllarda pek çok çalışmanın yapıldığı görülmektedir. Bu çalışmaların bazıları bir deyim özelinde bazıları da bir eserde yer alan deyimlere dairdir. Bu çalışmaların her biri Türkçenin zenginliğine katkı sunan değerli çalışmalardır. Bu yazıda “kandil uçurmak” deyiminin kökeni ve anlam özellikleri üzerinde durulmuştur. “Kandil uçurmak” aslında bir ramazan âdetidir. Bu âdet sonraları çocuk oyununa da dönüşmüştür. Bu yazıda “kandil uçurmak” tabirinin deyimleşme aşamaları ele alınmıştır. “Kandil uçurmak” deyimi deyim sözlüklerinde yer almamaktadır. Bu çalışmayla deyim sözlüklerinde yer almayan “kandil uçurmak” deyiminin hem kökenine dair bilgiler verilmiş hem de anlam özellikleri üzerinde durulmuştur. Ayrıca deyimin “kâğıt uçurmak” deyimi ile birlikte kullanımına temas edilmiştir. Bu çalışmayla Türkçenin deyim zenginliğinin bir örneği ortaya konmuş, deyim sözlüklerinde yer almayan bu deyime ve anlam özelliklerine dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler: