Özet:

Amaç: Bu çalışmada, beyin hasarı olan hastalara bakım veren ebeveyn ve eşlerin bakım yükü ve duygudurumlarını ortaya koymak ve karşılaştırmak hedeflendi. Gereç ve Yöntemler: Kesitsel yapılan bu çalışmaya 58 beyin hasarlı hasta, bakım veren 27 ebeveyn ve 31 eş dâhil edildi. Hastaların demografik (yaş, cinsiyet, beden kitle indeksi, eğitim düzeyi, meslek ve medeni durum) ve klinik özellikleri (dominant el, olay süresi, etiyoloji, lezyon yeri), hastaya bakım veren eş ve ebeveynlerin demografik bilgileri (yaş, cinsiyet, beden kitle indeksi, eğitim düzeyi, meslek ve medeni durum, yakınlık durumu), hastayla birlikte geçirdiği vakit ve bakım verme süresi kaydedildi. Hastaların fonksiyonel durumu, ambulasyon seviyesi ve kognitif fonksiyonları sırasıyla Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçeği (FBÖ), Fonksiyonel Ambulasyon Skalası (FAS) ve Mini Mental Durum Testi ile ölçüldü. Bakım verenlerin yükü Bakım Verenin Stres Ölçeği (BVSÖ) ve duygudurumu Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ile değerlendirildi. Bulgular: Bakım yükü varlığı (BVSÖ≥7) ebeveynlerde %44,4 ve eşlerde %32,3 olarak tespit edildi. BVSÖ skoru açısından gruplar arasında farklılık yoktu (p>0,05) ancak BDÖ skoru ebeveynlerde anlamlı olarak daha yüksekti (p=0,020). Hastaların FBÖ-total, -motor ve -kognitif skorları ile eşlerin BVSÖ skorları arasında, hastaların FBÖ-motor ve FAS skorları ile ebeveynlerin BDÖ skorları arasında negatif ilişki saptandı. Eş bakım verenlerin yaşı ile BDÖ skorları, bakım verme süresi ile ebeveynlerin BVSÖ skorları negatif korelasyon gösterdi. Sonuç: Eş ve ebeveynler arasında bakım yükü açısından farklılık olmamakla birlikte ebeveynlerin depresif semptomları daha fazlaydı. Hastaların fonksiyonel bağımsızlığının artması eş bakım verenlerin yükü ve ebeveyn bakım verenlerin duygudurumu üzerine olumlu etkilidir. Yaş arttıkça eşlerin duygudurumları pozitif etkilenirken, bakım verme süresi arttıkça ebeveynlerin bakım yükü azalmaktaydı.

Anahtar Kelimeler: