Özet:

Amaç: Romatoid artritli(RA) hastalarda Romatoid Faktör (RF) varlığı ve hastalık süresi ile deformiteler arasındaki ilişkiyi ve ayrıca deformitelerin, hastalık aktivitesinin ve ağrının eldeki disabilite üzerine etkisini araştırdık. Metod: Romatoid artritli 44 hasta ile kesitsel bir çalışma planladık. Hastaların her iki elinde var olan deformiteler değerlendirildi. Hastalık aktivitesi DAS 28 skoru ile, eldeki ağrı vizüel analog skala (VAS) ile, el kavrama kas gücü jamar el dinamometresi ile, parmak kavrama gücünü pinçmetre ile, disabilite Q-DASH ve Duruöz el skalaları ile değerlendirildi. Bulgular: El deformitesi olan hastaların oranı %29,54 tü. El bileği dorsifleksiyonundaki kısıtlılık (%20,7) ve ulnar deviasyon (%18,2) tüm hastalarda en sık gözlenen deformitelerdi ve RF pozitif hastalarda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazlaydı. Hastalık süresi daha uzun olan hastalarda (>10 yıl) daha kısa olanlara göre bazı deformiteler daha fazla gözlendi (p<0,05). El deformitesi olan hastalar, olmayanlara göre daha uzun semptom süresine, daha yüksek Q-DASH, Duruöz skorlarına ve daha düşük el sıkma gücüne sahipti (p<0,05). Hastalık aktivitesi yüksek olanlar (DAS 28>5,1) hastalar, daha yüksek ortalama Q-DASH skoru ve her iki elde daha düşük el kavrama gücüne sahipti (p<0,05). Elde ağrı şiddeti (VAS), hem Q-DASH hem de Duruöz el skoru ile negatif korele bulundu (p<0,05). Çoklu regresyon analizi DAS 28 skoru, el eklemlerindeki ağrı şiddeti ve tepe vadi bulgusunun Q-DASH ve Duruöz ile değerlendirilen disabiliteyi belirleyen bağımsız değişkenler olduğunu gösterdi. Sonuç: Hastalık aktivitesi ve ağrı romatoid artritte fonksiyonel durumun önemli belirleyicileridir. Bunun yanında el deformiteleri özellikle de tepe vadi bulgusunun varlığı disabiliteye önemli düzeyde katkıda bulunur. (FTR Bil Der 2011;14:16-22)

Anahtar Kelimeler: