Özet:

Tezkiretü’ş-Şu’aralar yani Şair Tezkireleri Klasik Türk Edebiyatının kaynak eserleri arasında önemli bir yer tutmaktadır. Bu eserlerde şairlerin adı, mahlası, ailesi, öğrenim durumu, mesleği, çalışma hayatı, edebî kişiliği ve eserleri hakkında bilgi verilmekte; şiirlerinden örnekler paylaşılmaktadır. Şair tezkireleri, edebî ve sanatlı üsluplarıyla günümüzdeki edebiyat tarihi veya biyografi içerikli eserlerden farklılık göstermektedir. Tezkire yazarları şaire dair sadece bilgi vermekle yetinmemişler, bir sanatkâr titizliğiyle biyografik bilgiyi süslemişlerdir. Bu yönleriyle her tezkire, aynı zamanda birer edebî eserdir ve üslup özellikleri bakımından incelenmesi gerekmektedir. Tezkirelerin üslup özellikleri arasında birçok tezkirecinin Osmanlı sınırları içerisinde bulunan bazı şehirlere dair unvanlar kullandıkları tespit edilmiştir. Tezkire yazarları tarafından birbirlerine benzer şekilde kullanılan bu unvanların o dönemde yaygın olarak halk tarafından da kullanılmış olabileceği kuvvetle muhtemeldir. Bu unvanlardan iki tanesi Mekke-i Mükerreme ve Medine-i Münevvere şeklinde günümüzde de kullanılmaktadır. Bu makalede, Mekke ve Medine başta olmak üzere birer Osmanlı şehri olan Bağdat, Bursa, Edirne, Halep, İstanbul, Kahire, Konya, Kudüs, Şam ve az sayıda örneği bulunan yirmiden fazla şehirle ilgili kullanılan unvanlar paylaşılacaktır. Bu unvanların anlamları üzerinde durularak verildiği şehirle bağlantısına değinilecektir.

Anahtar Kelimeler: