Özet:

Bu araştırmanın amacı Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) aracılığıyla ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin Atatürk ilkelerine ilişkin bilişsel yapısını ve kavram yanılgılarını ortaya koymaktır. Araştırma, ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin bir önceki eğitim düzeyi olan ilköğretimden, Atatürk ilkelerine yönelik zihinlerinde hangi bilgi ve algıyla ortaöğretime geldiklerinin ve kalıcılık etkisinin ortaya konulması açısından önemlidir. Tarama Modeli kullanılan bu araştırmanın örneklemini, orta ölçekli bir il merkezindeki 4 farklı okul türünde öğrenim gören 299 ortaöğretim öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Atatürk İlkelerinin (cumhuriyetçilik, milliyetçilik, halkçılık, devletçilik, laiklik ve inkılapçılık) yer aldığı Kelime ilişkilendirme Testi (KİT) kullanılmıştır. Uygulanan KİT’den elde edilen verilerle, anahtar kavram ve cevap kelimelerin yer aldığı bir frekans tablosu oluşturulmuştur. Bu frekans tablosundaki verilere göre de kavram ağları çizilmiştir. Elde edilen bulgularda katılımcı öğrencilerin 815 farklı cevap kelime kullandığı, frekans tablosunda Atatürk, halk, eşitlik, devlet, yenilik, adalet, özgürlük, demokrasi gibi cevap kelimelerin tekrar sayılarının nispeten yüksek olduğu görülmüştür. Çalışmada ayrıca “Atatürk ve Özgürlük” cevap kelimeleri güçlü bir çatı oluşturmuş KN 70 ve üzerinde yapılan kavram ağında bütün anahtar kavramların ortaya çıkmıştır. KN 10-39 arasında ise “Cumhuriyetçilik” için “Recep Tayyip Erdoğan” ve “Savaş”, “Milliyetçilik” için “Türkçülük” ve “Irkçılık”, “Devletçilik” için “Cumhurbaşkanı” ve “Recep Tayyip Erdoğan”, “Laiklik” ilkesi için “Osmanlı Devleti”, “Dil” ve “Halife”, İnkılapçılık için “Tarih” ve “Ders” cevap kelimeleri ile ilişkilendirilmiş ve bu ilkelerde kavram yanılgısı yaşandığı tespit edilmiştir. Atatürk ilkelerinin, bireylere kavratılmasının gerekliliği bir devlet politikası olarak görülmesine rağmen, temel eğitimi tamamlayan öğrencilerin kavram yanılgısına sahip oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: