Abstract:

Lale Devri ile başlayan ve III. Selim ve II. Mahmut döneminde hız kazanan Batılılaşma hareketleri, 1839’da Tanzimat’ın ilanı ile resmî bir hüviyet kazanarak bir devlet politikası haline gelmiştir. Ne var ki 1876’da Sultan II. Abdülhamit’in tahta çıkmasından itibaren gelişen hadiselerin sonunda, ülke sancılı bir döneme girmiş, Tanzimat’ın ifade ettiği “hürriyet” ve “kanun” gibi değerler askıya alınmıştır. 1908’e gelindiğinde ise II. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte ülkedeki siyasi, sosyal ve kültürel koşullar bu kez yeniden normalleşmeye başlamıştır.Mehmet Akif Ersoy yaşadığı dönem itibarıyla II. Abdülhamit devrine, İkinci Meşrutiyet’e, İttihat Terakki devrinin çalkantılı olaylarına, Balkan ve Çanakkale Savaşlarına, İstiklal Harbine ve Cumhuriyetin kuruluş süreçlerine bizzat şahitlik etmiş bir şair ve mütefekkirdir. Safahat’ında topladığı manzum eserlerinde bu konuları işlemiştir. Bu bakımdan Safahat, dönemin olaylarını anlatan bir tarih kitabı, vaaz kürsüsü, hatıra defteri, kısacası bir bilgi ve intiba deposudur.Bu çalışmada Mehmet Akif ‘in Safahat adlı eserinde Meşrutiyet’i nasıl algıladığı incelenecektir. Fakat önce II. Abdülhamit dönemine değinilecek ve sonra II. Meşrutiyet’in ilanının hemen ardından devrin belli başlı şairlerinin ilk tepkileri eserleri üzerinden incelenecektir. Ardından hadisenin siyasi, toplumsal ve psikolojik olarak Safahat’ta nasıl karşılandığı üzerinde tetkikler yapılmaya çalışılacaktır.

Keywords: