Özet:

Okyanuslar dünya yüzeyinin 70%'ini kaplamaktadır. Deniz ortamı, yüksek biyolojik çeşitlilik sunan, önemli bir sekonder metabolit kaynağıdır. Diğer deniz türlerinin yanı sıra, çok çeşitli sekonder metabolitlere sahip olan süngerler, ilaç keşfi için önemli bir potansiyel taşımaktadır. Kanser, yüksek morbidite ve mortalite ile önde gelen ölüm nedenlerinden biridir. Kanser tedavisinde yeni terapötik ajanların bulunması çok önemlidir. Son yıllarda, yeni antikanser bileşiklerini keşfetmeye yönelik çalışmalar deniz kaynaklarına odaklanmıştır. Bu derlemede hedefimiz antikanser etkisi olan, deniz süngerinden izole edilen sekonder metabolitler ile ilgili çalışmaları toplamaktır. Süngerlerden elde edilen bileşikler ve bu bileşiklerin yarısentetik türevleri arasından 3 adet bileşik FDA (Amerika Gıda ve İlaç Dairesi) tarafından onaylanmış ve 3 bileşik klinik faz çalışmalarındadır. Ayrıca, deniz süngerlerinden izole edilmiş 40'tan fazla bileşik, son 10 yılda antikanser aktivitesi açısından test edilmiştir. Sonuç olarak deniz süngerlerinden elde edilen sekonder metabolitler önemli ve gelecek vaat eden bir antikanser bileşik kaynağıdır.

Anahtar Kelimeler: