Özet:

1953 Trabzon doğumlu Yaşar Miraç, ilkokul, ortaokul ve liseyi Trabzon’da okuduktan sonra 1972 yılında hem çalışmak hem de yüksek öğrenim görmek amacıyla Almanya’ya gider. Orada bulunduğu on beş ay boyunca kaçak işçi olarak çalışır. Öğrenim olanağı bulamadığı için 1974’te Türkiye’ye dönen şair Ankara’da öğrenciliğe başlar. Miraç’ın ilk yapıtı olan ve 1979’da yayımlanan Trabzonlu Delikanlı’daki şiirlerin ilk yazılış tarihi 1971’dir. Şairin, “ışıklı bir su gibi akacak şiire doğru aranışımın ilk adımları” şeklinde nitelediği bu şiirlerin en dikkat çekici yanı bölgenin folklorundan beslenmesi, folklor ögelerinin toplumcu bir yorumla söze dönüştürülmesidir. Trabzon’un Çan, Uzunsokak, Çömlekçi, Yomra, Moloz, Faroz, Yoroz gibi mekânlarının yataklık ettiği; balıkçılık başta olmak üzere çöpçülük, at arabacılığı, bekçilik, bakkal, kahvecilik, sokak satıcılığı, seyyar satıcılık, marangoz gibi meslek gruplarına yer verilen; insanların gündelik yaşamlarından, aşklarından, sevdalarından, ayrılık acılarından, yoksulluklarından, geçim mücadelelerinden kesitler sunulan ve çın kesil-, evetle-, levin levin dön-, dönel, kugar, zırgan, koytak, karayemiş, kıran, haçan, misir gibi yöreye özgü sözcükler ve deyişlerle bezenmiş şiirler bu yönüyle özgün bir yaşam ve kültür deneyine dayalıdır. Bu çalışmada Yaşar Miraç’ın Trabzonlu Delikanlı adlı şiir kitabında yer alan ve türkü-şiir formunda yazılmış kırk adet şiiri incelenecektir. Şiirlerde geçen mekânlar, kişiler ve olaylardan hareketle bölgenin yoğun ve özgün yaşam kültürü ortaya konacak; Trabzon yöresinin etkili olduğu dil ve üslûp özellikleri tespit ve tahlil edilecek; şiirlerin izleksel arka planından hareketle kavram haritası çıkartılacaktır.

Anahtar Kelimeler: