Abstract:

Makalede sanayi devrimiyle birlikte önce erkeğin daha sonra da -belirli ölçüde- kadının hayatının nasıl çift kutuplu hale geldiği ortaya konduktan sonra çift gelirli ailelerde iş-yaşam dengesi çeşitli açılardan incelenmektedir. Yirminci yüzyılın ikinci yarısında kadınların işgücüne katılımında ciddi bir artış yaşanmasının temel nedenleri arasında; kimlik ve statü algısında yaşanan değişim, tüketim kültürü, boş vakit problemi ve sosyalleşme, geçim kaygısı, eğitim düzeyinde yaşanan artış ve kendini gerçekleştirme arzusu/olanağı bulunmaktadır. Günümüzde çoğu ülkede kadınların işgücüne katılım oranlarının erkeklerden önemli oranda daha düşük olduğu görülmektedir. Ayrıca, kadınlar işyerinde erkeklerden daha az çalışmak istemektedir ve daha az çalışmaktadır. Dahası, kadınların çalışmak istediği ve çalıştığı süre evlilik ve çocuk(lar) ile birlikte giderek azalma eğilimindedir. Erkeklerde ise genel manada tam tersi bir resim ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, ortalamada erkeklerin daha kariyer odaklı oldukları görülmektedir. Ev işlerinde ise kadınlar erkeklerden ciddi oranda daha fazla çalışmaktadır. Genel olarak iş-yaşam dengesinin sağlanabildiği bir zemine ulaşılabilmesi noktasında; a) hem erkekler hem de kadınlar için çalışma sürelerinin ve iş yoğunluğunun “normal” düzeylerde olması, b) kadınların tam zamanlı işlerde kendilerine özgü bir şekilde varlık gösterebilmeleri, c) kısmi süreli işlerin -özellikle kadınlar için- iyi ve güçlü bir alternatif olabilmesi ve d) doğum/annelik izin sürelerinin (hem ücretli hem ücretsiz bazda) yeterli düzeyde olması gerekmektedir.

Keywords: