Abstract:

Toplumun kültürel kodlarını ihtiva eden ve Türk milletine has iletişim yolu olma özelliğini taşıyan Türk halk edebiyatının sözlü niteliği, onu toplumsal hafızanın da önemli bir unsuru haline getirir. Özellikle halk şiirinin, toplum içerisinde yankı bulan önemli hadiseler konusunda kayıtsız kalmadığı, bu yönüyle de tarih kitaplarında yer almayan sözlü tarihin önemli bir kaynağı konumunda olduğu görülür. Halk şiirine bu yönüyle bakıldığında toplumu etkileyen her türlü olay karşısındaki toplumsal reflekslerin halk şiiri üzerinden takip edilebildiği görülür. II. Mahmut’un kıyafet reformunun önemli bir parçası olan fes, halk arasında olumlu veya olumsuz her türlü eleştiriye maruz kalmıştır. Reformun ilk yıllarında, halk arasında baş gösteren dirence karşı divan şairleri gibi halk şairleri de kayıtsız kalmamış ve fesi topluma hoş gösterecek, sevdirecek, kabulünü kolaylaştıracak şiirler kaleme almışlardır. Halk şairlerinin fesi öven şiirleri, XIX. yüzyıl halk şiirinin genel yapısına da uygun olarak klasik şiir formunda meydana getirilmiştir. Ayrıca şairler arasında saraya, saray eşrafına yakın olmanın prestiji ve getirisi de bu şiirlerin yazılmasını teşvik eden unsurlardan biri olmuştur. Fes halk arasında kabul gördükten sonra ise pek çok şiirde aksesuar özelliği ile öne çıkmıştır.

Keywords: