Özet:

Amaç: Polikistik over sendromu (PKOS) üreme çağındaki kadınlarda en sık rastlanan endokrinolojik bozukluktur. Metabolik ve kardiyovasküler ek hastalıklara zemin oluşturması yanı sıra kemik metabolizmasını da etkilemektedir. Çalışmamızda PKOS olgularının kemik mineral yoğunluğunu değerlendirmek ve bunu etkileyen faktörleri belirlemeyi amaçladık. Gereç ve yöntem: Araştırmaya Ocak 2019 ve Ocak 2021 tarihleri arasında poliklinik başvurusu olan 17-44 yaş arası 109 PKOS tanısı alan kadın dahil edilmiştir. PKOS tanısı Rotterdam kriterleri baz alınarak konulmuştur. Olguların kemik mineral yoğunluğu (KMY) dual enerji X ray absorbsiyometri (DEXA) ile ölçüldü. Ayrıca katılımcıların biyokimyasal ve hormonal değerlendirmeleri de yapılarak sol femur boynu ve lumbal 2,3 ve 4. vertebra bölgelerinden alınan DEXA ölçümlerinin Z ve T skorları, katılımcılar vücut kitle indeksine (VKİ) göre gruplandırılarak karşılaştırıldı. Bulgular: Fazla kilolu olan olguların insülin (p=0,006), homeaostatic model assessment –insulin resistance (HOMA-IR) (p=0,006) ve kortizol (p=0,009) ölçüm ortalamaları normal kilolu olgulara göre istatistiksel açıdan anlamlı olarak daha yüksek iken, tiroid stimülan hormon (TSH) ölçüm ortalamaları normal kilolu olgulara göre anlamlı olarak daha düşüktü (p=0,030). Fazla kilolu olan olguların femur boynu T skoru (FBTS) (p=0.038) ve femur boynu Z skoru (p=0.022) ölçüm ortalamaları normal kilolu olgulara göre daha yüksek olarak saptandı. Olgulara ait VKİ ölçümleri ile FBTS ölçümleri arasında pozitif bir (r=0.238) korelasyon saptanmıştır (p=0.013) ve bel çevresi/boy oranı ölçümleri ile FBZS ölçümleri arasında anlamlı, düşük düzeyde (r=0.198) ilişki saptanmıştır (p=0.039). Olguların FBZS (r=-0.212, p=0.028), lumbal 2-4 vertebra T skoru (L2L4TS)(r=-0.217, p=0.024) ve lumbal 2-4 vertebra Z skoru (L2L4ZS) (r=-0.277, p=0.004) ile dehidroepiandrosteron sülfat (DHEAS) arasında anlamlı negatif bir korelasyon saptanmıştır. Sonuç: Sonuç olarak VKİ ve bel çevresi/boy oranı PKOS olgularında KMY’i olumlu yönde etkilerken, DHEAS’nin olumsuz yönde etkilediği kanaatine vardık. Ancak mekanizmayı ortaya koymak için prospektif ve moleküler çalışmalara ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler: