Özet:

Kıymeti düşen emtialara ilişkin en belirgin yasal düzenleme Vergi Usul Kanunu'nun 278. madde hükmüdür. Bu hüküm çerçevesinde, iktisadi kıymetlerinde önemli ölçüde azalış vaki olan emtiaların emsal bedelinin tespiti gerekmektedir. Yazımızın ilgili bölümlerde değinildiği üzere, emsal bedel Takdir Komisyonlarınca takdir edilmeli ve değer düşüklüğü bu karara bağlı olarak Kar - Zarar hesapları ile ilişkilendirilmelidır. Yine dikkate alınması gereken bir diğer husus, değeri düşen emtiaların Katma Değer Vergisi Kanunu karşısındaki durumu olup, bu konuya yazımızın ilerleyen bölümlerinde değindiğimiz üzere katma değer vergisi sisteminde alış vesikalarında gösterilen verginin indirilmesi, bu malların satışı sırasında mala eklenen değerin vergilendirileceği düşüncesine dayanır. Ancak, zayi olan mallar için satış ve dolayısıyla yaratılan bir değer olamayacağından, bu mallara ilişkin alış vesikalarında gösterilen verginin indirilmesi, zayi olan mallar üzerindeki vergi yükünü tamamen ortadan kaldıracaktır. Dolayısıyla, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30/c maddesi uyarınca, zayi olan malların (deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilân ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olan mallar hariç) alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyecektir. Ancak değeri düşen mallarla ilgili olarak indirimi kabul edilmeyen katma değer vergisi, Katma Değer Vergisi Kanunu 'nun 58’inci maddesi gereği, Gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak dikkate alınacaktır.

Anahtar Kelimeler: