Abstract:

XIX. yüzyıldaki modernleşme hareketleri çerçevesinde açılan ve Batı tarzında eğitim veren okullar karşısında eski önemini yitirseler de medreseler, uzun süre Osmanlı eğitim sisteminin temel taşı olarak hizmet etmişlerdir. Medreselerin en önemli unsuru ise; eğitim-öğretim işlerinin sorumlusu olan müderrislerdir. Öyle ki Osmanlı eğitim sistemi ve ilmiye teşkilatı açısından esas olan; kişinin hangi medresede eğitim aldığı değil hangi müderris tarafından yetiştirildiğidir. Osmanlı eğitim sistemi içinde bu kadar önemli olan müderrisler, maddi-manevi her türlü desteğe nail olmuşlardır. Bu anlayışla müderrislerin bir kısmı, geçim sıkıntısı yaşamamaları için maaşlarına ek olarak ayni yardımlarla da desteklenmişlerdir. Bu çalışmada, üzerinde tarih kaydı olmayan ancak, içindeki bazı bilgilerden hareketle 19. yüzyıla ait olduğunu düşündüğümüz bir belgeden hareketle Bursa müderrislerine yapılan nakdi ve ayni ödemeler incelenecektir. Her ne kadar müderrislerin nakit olarak alacakları ücretler hakkında arşiv belgelerinde yeterince bilgi varsa da; kendilerine yapılan ayni ödemelerin ne olduğu, bazı istisnalar dışında, tam olarak bilinmemektedir. Bu yüzden, bu belgenin önemi daha da artmakta ve müderrislerin ayni ve nakdi gelirlerine ilişkin çalışmalara önemli bir katkı sağlamaktadır.

Keywords: