Abstract:

Mehmed Reşid ve Mustafa Durak’ın daha önceki yangınlar ya da tehcirlerde üstlendikleri görevler ile 1915 sonunda kesintiye uğrayan Ankara tehcirinin devamı için 1916’da üstlendikleri sorumluluk ve 1916 Ankara yangınındaki rolleri birlikte değerlendirilince, yazarların Ankara yangınını bir olaylar dizisinin parçası biçiminde ele alışı desteklenmiş olur. Her iki ismin yangından kısa bir süre sonra benzer gerekçelerle görevden uzaklaştırılmaları da yazarların emval-i metrukeden kaynaklanan bölüşüm mücadelesi iddiasını desteklemektedir. Ayrıca Mehmed Reşid ve Mustafa Durak’ın 1908 sonrasında geçirmiş oldukları politik dönüşüm, iki ismin tehcir uygulamalarında oynadıkları rol de göz önünde bulundurulduğunda, yazarların sözünü ettiği karşı-arzunun anlaşılabilmesi için dikkatle incelenmektedir. 1908 öncesinde fikirleri sınıf mücadelesine kadar genişletilebilecek olan bu iki isim, 1915-1916 döneminde tehcirin azılı uygulayıcıları halini alırlar. Mehmed Reşid “vatan düşmanları”nı tespit etmekte, Mustafa Durak ise onları yok etmektedir. Ayrıca, Mustafa Durak’ın Ankara polis müdürlüğünün ardından kariyerinin seyri dikkate alınırsa, 1914-1918 dönemi

Keywords: