Özet:

Bu çalışma, farklı organik gübrelerin ıspanakta (Spinacia oleracea L.) bitki gelişimi, verim, kalite özellikleri ve element içerikleri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Bolu ilinde açık arazi koşullarında yürütülmüştür. Çalışmada Matador ıspanak çeşidi kullanılmış ve yedi farklı uygulama incelenmiştir. Uygulamalar aşağıdaki gibidir: 1) Kontrol, 2) Tavuk gübresi, 3) Hindi gübresi, 4) Koyun gübresi, 5) Sığır gübresi, 6) Vermikompost ve 7) Kimyasal gübre. Çalışma tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırma bulgularına göre uygulamalar arasında önemli farklılıklar bulunmuştur. Genel olarak organik gübre uygulamaları verim, bitki boyu, bitki yaş ağırlığı, bitki kuru ağırlığı, kuru madde içeriği, pazarlanabilir yaprak sayısı, azot, fosfor, kükürt ve selenyum içeriğini kontrol ve kimyasal gübreye göre önemli ölçüde artırmıştır. En yüksek verim sığır gübresi uygulamasında tespit edilmiştir. Sığır gübresinin verimi kontrole göre %88.08, kimyasal gübreye göre ise %41.16 artırdığı gözlenmiştir. Organik gübre uygulamalarında arsenik, kobalt, krom ve nikel gibi ağır metal içerikleri kontrole göre, alüminyum ve kadmiyum içerikleri ise kimyasal gübreye göre daha düşük bulunmuştur. Sonuç olarak, çalışmada incelenen organik gübrelerin ıspanakta bitki gelişimi, verim, kalite özellikleri ve element içerikleri üzerine olumlu etkilerinin olduğu ve organik gübrelerin ıspanak yetiştiriciliğinde sürdürülebilir tarım için başarılı bir şekilde kullanılabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: