Özet:

Bu araştırmanın amacı, devlet okulu ve özel okul öğrencilerinin dijital vatandaşlık kavramına yönelik görüşlerini karşılaştırmak, benzerlik ve farklılıklarını ortaya koymaktır. Bu çalışma, nitel yöntemle yapılan bir durum(vaka) çalışmasıdır. Bu çalışma 2018-2019 Eğitim Öğretim yılında yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Van İli İpekyolu İlçesi’nde eğitim veren Özel Çınar Ortaokulu 8.Sınıf öğrencilerinden 20 öğrenci ile Van İli Edremit İlçesi’nde eğitim veren Mehmet Akif İnan Ortaokulu’nun 8.Sınıf öğrencilerinden 20 öğrenci olmak üzere 40 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri, nitel veri toplama araçlarından görüşme tekniği kullanılarak yarı yapılandırılmış görüşme formu yardımıyla elde edilmiştir. İçerik analizi yöntemi ile araştırma verileri çözümlenmiştir. Devlet okulu ve özel okul öğrencileri arasında belirgin bir farklılık gözlenmemiştir, dijital vatandaşlık boyutlarına yönelik öğrenci görüşleri birbirine benzerlik göstermektedir. Elde edilen verilere göre öğrencilerin tümünün interneti kullandığı, daha çok cep telefonlarıyla erişim sağladıkları, interneti en çok eğlence amaçlı kullandıkları görülmektedir. Öğrencilerin genelinin internetten alışveriş yaptıkları, daha çok bilindik sitelere girdikleri, internette sahip olunan haklar konusunda öğrencilerin tamamının hak ve sorumluluklara uygun davrandıkları, internet aracılığıyla daha çok tanıdıkları kişilerle (akraba ve arkadaş) görüştükleri görülmektedir. Bazı öğrencilerin ise oyunlar vasıtasıyla tanımadıkları kişilerle de görüştüklerini söyledikleri görülmektedir. Öğrenciler özel bilgilerini kimseyle paylaşmadıklarını belirtmişlerdir. Öğrencilerin çoğunun bilişim suçlarından haberdar oldukları belirlenmiştir. İnternetin aşırı kullanımının beraberinde getirdiği sorunlardan haberdar olan öğrenciler, bu durumları, aşırı kilo alma-obezite, bağımlılık, göz rahatsızlıkları, şiddet, çevreye zarar verme, zorbalık, kas-iskelet rahatsızlıkları, baş ağrısı ruhsal bozukluklar, sinir bozuklukları, yorgunluk, tembellik, sosyalleşememe, dikkat dağınıklığı ve odaklanamama, radyasyona maruz kalmak olarak ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler: