Abstract:

XIII. asrın ilk çeyreğinde Kore’den Doğu Avrupa düzlüklerine kadar uzanan saha Moğol de canlandırmıştı. İmparatorluğun Ortadoğu’daki parçası İlhanlı Devleti ise, sahip olduğu konumu itibariyle ticarete büyük önem vermiş, ticareti geliştirmek için her türlü tedbiri almaktan geri durmamıştır. Memluklara karşı Papalığın başlattığı ambargo kısa sürede ticari güzergâhların İmparatorluğu’nun siyasi hâkimiyeti altına alındı. Bu geniş coğrafyanın tek elden yönetilmesi doğu-batı ticaretini yön değiştirmesine sebep olmuştur. Artık Çin ve Hint’ten Avrupa’ya uzanan yollar İlhanlı hâkimiyetindeki topraklar üzerinden geçmeye başlamıştır. Zira doğu ülkelerinden gelen kervanlar Tebriz’de toplanıyor, buradan Doğu Anadolu’nun kervan yolları vasıtasıyla batıya naklediliyordu. Neticede İlhanlı hazinesi büyük bir gelir elde ettiği gibi yol güzergâhları üzerinde yer alan yerleşim yerlerinin de refah düzeyi artmıştır. Bu çalışma, XIII. yüzyılın ikinci yarısında Tebriz merkezli kurulan İlhanlı Devleti’nin değişen siyasi ve iktisadi şartlar sonucunda kontrol ettiği Doğu Anadolu topraklarının doğu-batı ticaretinin seyrinde oynadığı rolü göstermek gayesiyle kaleme alınmıştır.

Keywords: