Özet:

Endüstri-içi ticaret (EİT), küreselleşen ekonomik düzende uluslararası ekonomik ilişkilerin vazgeçilmez bir parçasıdır. Bu çalışma için seçilen ülkeler Türkiye, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri’dir. Çalışmanın amacı 1990-2019 yıl aralığında gelişmekte olan ülke ile gelişmiş ülkelerin makine ve ulaştırma araçları sektöründeki durumunun, endüstri-içi ticaret bağlamında, seçilen değişkenler ile arasındaki ilişkisini zaman serileri yöntemi ile analiz etmektir. Çalışma, uluslararası standart ticaret sınıflandırmasına (SITC Rev.3) ait SITC7 kodlu makine ve ulaştırma araçları sektöründe iki taraflı ticaret verisini içermektedir. Bağımlı değişken Grubel-Lloyd endeksi kullanılarak hesaplanan endüstri içi ticarettir. Endüstri içi ticaret, belirli bir ürün kategorisinde gelişmiş bir ülke ile gelişmekte olan bir ülke arasındaki EİT payı olarak tanımlanır. Çalışmada açıklayıcı değişkenler olarak Reel döviz kuru, GDP, doğrudan yabancı yatırımlar, ticaret dengesizliği, kişi başına düşen gelir farkı ve ticari yönelim değişkeni seçilmiştir. Çalışmaya ait veriler, World Integrated Trade Solution, OECD, TCMB, Dünya Bankası’ndan derlenmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgularda seçilen değişkenlerin Türkiye ile Almanya ve Amerika arasında farklı sonuçlar gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: