Özet:

Tarım arazileri veya su havzalarında toprağın yüzey akış ile kaybı tüm dünyada ciddi bir sorundur. Tarım alanları, genellikle, toprak özellikleri, değişen sediment yükü, kirleticiler ve hidrolojik hassas alanlar nedeniyle karmaşık bir uzaysal-zamansal değişkenlik gösterebilir. Bu çalışmada, toprağın mekansal değişimi/özelliklerinin ve zamansal koşulların yüzey akış ve toprak erozyonuna etkisi, çok sayıdaki toprak örnekleri üzerinde sistematik bir şekilde araştırılarak değerlendirilmiştir. Değerlendirmede kullanılan toprak özellikleri ve koşulları şunlardır: (1) toprak yapısı sınıfları ve diğer özellikleri; (2) baskın kil mineraloji (kaolinitik illitic ve smectitic), (3) organik madde içeriği, (4) nem içerikleri (kurudan tam doygunluğa kadar); (5) yağmur kinetik enerjisi (KE, 0-22 kJ m-3); (6) yağmur veya sulama suyu ile toprak ıslanma oranları; (7) tarım şekli (konvansiyonel ve minimum toprak işleme), (8) su kalitesi (yağmur, taze, atık veya tuzlu sulama suyu); (9) toprak düzenleyicilerin kullanımı (polimer, jips ve gübre).Yüzey akış ve erozyon kil mineralojisinden oldukça etkilenmekte; yağışın KE, toprak ıslanma oranı ve toprak tuzluluğu katlanarak artmaktadır. Yağışın KE ve su kalitesi, orta ve kaba bünyeli topraklarda, ıslanma koşulları ise kil dokulu topraklarda infiltrasyon, yüzeysel akış ve toprak kaybının belirlenmesinde, baskın bir rol oynamaktadır. Solma noktası ile tarla kapasitesi arasında nem içeriğine sahip yarı-kurak bölgelerdeki toprakların yüzey akış ve toprak kaybına daha az duyarlı olduğu görülmüştür. Minimum toprak işleme etkileri, toprak yapısı ve sulama suyu kalitesine bağımlıdır. Ancak, minimum toprak işlemenin etkileri geleneksele göre daha düşük bulunmuştur. Küçük miktarda polimerin jips ile kombinasyonu, kontrol denemelerine göre, yüzey akış ve toprak kaybını etkili bir şekilde 2-4 kat azaltabilmektedir. Yüzey akış ve toprak erozyonu üzerine sunulan veriler kurak ve nemli bölge topraklarının yüzey akış ve erozyon derecelerinin modellenmesi ve anlaşılmasında önemli ölçüde yardımcı olabilir

Anahtar Kelimeler: