Özet:

Metafor, bir şeyi açıklarken ya da tanımlarken başka bir şeyin özelliklerine benzeterek açıklama, anlatma yoludur. Metafor, son zamanlarda sosyal bilimler alanında kullanımına sıkça başvurulan nitel veri toplama tekniklerinden biridir. Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin “Türkçe dersi” kavramına ilişkin oluşturdukları metaforları toplamak ve toplanan metaforları inceleyerek sınıflandırmak böylece ortaokul öğrencilerinin Türkçe dersine yönelik algılama biçimlerini ortaya koymaktır. Bu amaç çerçevesinde araştırmada şu sorulara cevap aranmıştır: 1- Ortaokul öğrencilerinin “Türkçe dersi” kavramına yönelik üretmiş oldukları metaforlar nelerdir? 2- Bu metaforlar ortak özellikleri bakımından hangi kavramsal kategorilerde toplanabilir? Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji (olgubilim) deseni kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmada elde edilen verilerin toplanması, analizi ve yorumlanmasında nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Afyonkarahisar il merkezinde bulunan bir ortaokulda öğrenim görmekte olan 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada veriler, 1 açık uçlu sorunun yer aldığı formla elde edilmiştir. Veriler, “Türkçe dersi …….. gibidir, çünkü ……..” ifadesinin tamamlanmasıyla toplanmıştır. Toplanan verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Üretilen metaforların analiz edilmesi ve yorumlanması sürecinde şu aşamalar takip edilmiştir: 1- Adlandırma aşaması, 2- Tasnif etme (eleme ve arıtma aşaması), 3- Kategori geliştirme aşaması, 4- Geçerliği ve güvenirliği sağlama aşaması 5- Nicel veri için verilerin bilgisayara aktarılması aşaması.

Anahtar Kelimeler: