Abstract:

İşletmede üretilen finansal tabloların amacı, doğru, dürüst, güvenilir bilgiler aracılığıyla işletmenin içerisinde bulunduğu durumu olduğu gibi sunmak ve ilgili taraflara karar almada yardımcı olacak finansal bilgiyi sağlamaktır. Finansal tablolarda yer alan bilgilerin hata ve hileleri barındırıyor olma olasılığı, finansal tabloların güvenilirliğinin onaylanması aşamasında muhasebe denetimine olan ihtiyacı giderek arttırmıştır. Bu doğrultuda denetim faaliyetleri içerisinde hile denetimi kendisine ayrı bir yer edinmiştir. Günümüz koşullarında iş ve işlemlerin sayısındaki artış ve karmaşıklık sonucu incelenecek veri sayısının oldukça büyük olması, karar alma süreçlerinin de karmaşıklaşmasına yol açmış ve doğal olarak daha fazla sayısal verinin incelenmesi ihtiyacını ortaya çıkartmıştır. Denetçi açısından verilen kararların doğruluğu, karar vericinin yeteneği, deneyimi ve bilgi birikiminin yanı sıra elde edilen veri setinin uygunluğu ve yeterliği ile de ilişkilidir. Veri depolarının büyüklüğünün manuel olarak kontrol edilemeyecek boyutlara ulaşmış olması uygulayıcıları ve araştırmacıları, denetim faaliyetlerinde bilgisayar destekli uygulamalardan yararlanma yollarını araştırmaya yöneltmiştir. Bu çalışmada, mevcut verilerin bilgiye dönüşebilmesi için gerekli işlemler bütünü olarak da tanımlayabileceğimiz veri madenciliği tanıtılmış; karar alma aşamasında veri madenciliğinin kullanılması suretiyle ilgililerin doğru karar alma süreçlerine yardımcı olunabileceği vurgulanmış ve veri madenciliği yöntemlerinden biri olan “k- En Yakın Komşuluk Algoritması”nın hileli uygulamaların tespitinde kullanılabileceği üzerinde durulmuştur. Hile denetiminde veri madenciliğinden yararlanılabileceğinin vurgulandığı çalışmada, özellikle çalışan hilelerinin önlenmesinde en yakın k- en yakın komşuluk algoritmasının kullanılabileceği düşüncesine yer verilmektedir. Bu yöntemin kullanılmasıyla hile yapma eğiliminde bulunabilecek çalışanlar önceden kestirilebilecek, dolayısıyla hilenin oluşmasına fırsat verilmeyecektir. Çalışmada veri madenciliği ve k- en yakın komşuluk algoritması hakkında literatür taraması ile potansiyel hilebazın önceden tespitinde ken yakın komşuluk algoritmasından yararlanılabileceğine ilişkin örneklere yer verilmiştir.

Keywords: