Abstract:

Kimyasal silahların keşfiyle birlikte insanoğlu büyük bir tehdit ile karşı karşıya kalmıştır. Bu silahlar kitle imha silahları olarak da adlandırılmakta ve kullanıldıkları bölgede asker, sivil ayırt etmeksizin kitlesel insan ölümlerine sebebiyet vermektedir. Kimyasal silahların üretimlerinin ve geliştirilmelerinin kolay olması ile halk üzerinde olumsuz yönde psikolojik etkileri bulunması sebebiyle ülkeler kimyasal savunma alanındaki çalışmalara ağırlık vermiştir. I. Dünya Savaşı esnasında kimyasal silah kullanımına bağlı olarak çok sayıda insan hayatını kaybetmiş veya yaralanmıştır. II. Dünya Savaşı başlamadan ise sinir ajanları kimyasal silah yapımında kullanılmaya başlanmıştır. Böylece kimyasal silahların insanlık üzerindeki tehdidi çok daha kritik bir noktaya ulaşmıştır. Özellikle II. Dünya Savaşı ve soğuk savaş döneminde kimyasal silah geliştirilmesi ve sinir ajanı üretimi hiç olmadığı kadar artmıştır. Artan tehdit nedeniyle kimyasal silah yapımında kullanılan kimyasalların üretimine, depolanmasına, transferine yönelik hukuki bir tedbir alma zorunluluğu doğmuştur. Devletlerarası yürütülen görüşmeler neticesinde söz konusu hususlara yönelik tedbir alınması maksadıyla Kimyasal Silahlar Sözleşmesi'nin hazırlanması ve yürürlüğe konulması kararlaştırılmıştır. Bu çalışmada, sözleşmeye taraf olan devletlerin yükümlülükleri, yükümlülüklerinin yerine getirilip getirilmediğine yönelik yapılan kontrol faaliyetleri, imzacı devletlerden elinde kimyasal silah bulunanların imha sürecinde izleyeceği prosedür, kimyasal silah yapımında kullanılan kimyasalların bilimsel çalışma amacıyla kullanılması durumunda uyulması gereken kurallar üzerine odaklanılacaktır.

Keywords: