Abstract:

Tarih sahasında muhaddisler tarafından kaleme alınan metinlerin erken dönem İslâm tarih yazıcılığına katkıları şu ana kadar etraflı bir incelemeye konu olmadı. Hâlbuki İbn İshak (ö. 151/768), Vâkıdî (ö. 207/823), Belâzürî (ö. 279/892-3), Taberî (ö. 310/923), Mes‘ûdî (ö. 345/956) gibi tarihçilerin yanı sıra İbn Sa‘d (ö. 230/845), Halîfe b. Hayyât (ö. 240/854), Fesevî (ö. 277/890) ve İbn Ebî Hayseme (ö. 279/892-3) gibi hadisçi yönleri de olan müelliflerin günümüze ulaşan metinleri de İslâm toplumunun şekillendiği döneme dair pek çok bilgi barındırmakta ve tarihî olaylara yönelik nispeten farklı bakış açıları içermektedir. İbn Sa‘d’ın et-Tabakât’ı bazı araştırmalara konu olmuşsa da diğer isimlerin kitapları üzerine etraflı etütler yapılmamıştır. Tobias Andersson’ın Early Sunnī Historiography adlı çalışması, bu kitapların mevcut tarih anlatısından farklılaşan, onları revize eden, onlara ilavelerde bulunan yönlerinin olup olmadığı meselesini Halîfe b. Hayyât’ın Târîh’i özelinde incelemektedir.

Keywords: