Özet:

Yabancı adli ve idari makam kararlarının tanınması bakımından 5718 sayılı MÖHUK ile Türkiye’nin taraf olduğu iki ve çok taraflı milletlerarası sözleşmeler tanıma usulleri bakımından incelenmiştir. 5718 sayılı MÖHUK ve Türkiye’nin taraf olduğu iki ve çok taraflı milletlerarası sözleşmeler çerçevesinde, Türk hukukunda yabancı mahkeme kararlarının tanınması bakımından üç ayrı tanıma usulü bulunduğu tespit edilmiştir. Bunlardan ikisi, “Türk Mahkemesinde Bağımsız Bir Tanıma Davası Açılması” ve “Türk Mahkemesinde Görülmekte Olan Bir Dava İçinde Tanıma Talep Edilmesi” 5718 sayılı MÖHUK m. 58 hükmünde kabul edilen tanıma usulleridir. Türkiye’nin taraf olduğu iki ve çok taraflı milletlerarası sözleşmeler incelendiğinde, bunların çoğunda, MÖHUK’nda kabul edilen tanıma usullerine atıf yapıldığı ve ayrı bir tanıma usulü kabul edilmediği; bazılarında ise, yabancı kararın, tanıma şartları bakımından incelenmeksizin ve tanıma kararı verilmesine gerek olmaksızın Türkiye’de kendiliğinden hüküm ve sonuçlarını doğurması, başka bir ifadeyle, Türkiye’de doğrudan kesin hüküm veya kesin delil etkisine sahip olmasının kabul edildiği tespit edilmektedir. Bu usul, çalışmamızda “Doğrudan Tanıma Usulü” olarak adlandırılmakta ve Türkiye’nin taraf olduğu bazı iki ve çok taraflı milletlerarası sözleşmeler çerçevesinde”Doğrudan Tanıma”nın yeni bir tanıma usulü olarak Türk hukukunda yerini aldığı tespit edilmektedir.

Anahtar Kelimeler: