Abstract:

Anadolu Ağızlarının, Türkçenin geçmişten günümüze gelen macerasında yazı dilinde kayda geçmemiş unsurları yaşatma ve sonraki nesillere aktarma hususunda çok önemli bir görev üstlendiği bilinmektedir. Anadolu Ağızlarında, Türkçe kelimelerin hem anlam zenginliği hem de yapısal farklılıkları nesilden nesile aktarılarak yaşatılmaktadır. Bu çalışmada, ağızların bu aktarım özelliğinin somut bir örneği olan ve Anadolu Ağızlarında sıklıkla karşılaşılan, görülen geçmiş zaman ve dilek-şart kipi 3. teklik şahıs çekimlerinde ortaya çıkan /n/ sesi ve kullanıldığı bölgeler incelenmeye çalışılmıştır. En az yüksek lisans seviyesinde yapılmış ağız çalışmalarının esas alındığı bu makalede 148 adet çalışma taranmış ve bu çalışmalarda ağırlıklı olarak ‘ünsüz türemesi’ şeklinde ifade edilen –n sesinin kaynağı, tespit edildiği bölgeler ve yaygınlığı üzerinde durulmuştur. Çalışmamızın 3. bölümünde, –DI(n) ve –sA(n) yapılarının tespit edildiği her bölgeden birer örnek cümle yer almaktadır. Sonuç bölümünde –n sesinin türeme bir ses olmadığı ve özellikle görülen geçmiş zaman 3. teklik şahıs sonunda görülen –n sesinin Anadolu Ağızlarının tasnifinde kullanılabilecek bir ölçüt olduğu ortaya konulmuştur.

Keywords: