Özet:

Kil içeren kayaların ıslanma-kuruma evreleri sonucunda aşınma ve ayrılıp suda dağılmaya karşı gösterdiğidavranışını kontrol eden suda dağılmaya karşı duraylılık deneyinde, deney sonuçlarını etkileyebilen pek çok faktör vardır. Deney örneklerinin köşeliliği ile yapısal özellikleri de bu faktörler arasında yer almaktadır. Bu çalışmada,suda dağılmaya karşı duraylılık deneyinde kullanılmak üzere hazırlanan örneklerin köşeliliği ile yapısal özelliklerinin deney sonuçlarını nasıl etkilediğinin nicel olarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla kil içeren kumtaşı,marn, kireçtaşı, tüf ve bozunmuş granit türü kaya birimleri çalışmanın malzemesi olarak seçilmiştir. Her kaya türünden köşeli, yarı köşeli ve yuvarlak örnekler hazırlanarak suda dağılmaya karşı duraylılık deneyine tabi tutulmuştur.Suda dağılmaya karşı duraylılık deney sonuçları, mikro süreksizlik içermeyen kayalarda, köşeliliğin sudadağılmaya karşı duraylılık indeksi (Id2) üzerinde etkili olduğu göstermektedir. Bu tür kayaların Id2değerlerindeköşeliliğe bağlı olarak % 26’ya varan farklar elde edilmiştir. Mikro süreksizlik içeren kayalarda ise, ikinci çevrimsonunda her köşelilik grubunda parçalanma meydana gelmiş ve örnek şeklinin Id2üzerinde belirgin bir etkisiolmamıştır. Çalışmada kullanılan kaya türlerinin, çok çevrimli suda dağılmaya karşı duraylılık indekslerinin tekçevrimin sonunda belirlenen suda dağılmaya karşı duraylılık indeksinden kestirilebilmesi amacıyla geliştirilengörgül eşitlikler çok kuvvetli istatistiksel ilişkiler göstermektedir. Nokta yükü dayanım indeksi ve kuru birim hacimağırlığından görgül eşitliklerle kestirilen ve deneyle belirlenen Iddeğerleri arasında oldukça yüksek ortalama mutlak hata değerleri oluşmuştur

Anahtar Kelimeler: