Toplumların en temel öğelerin başında gelen aile, akrabalık ilişkileri ile birbirlerine bağlanan bireylerin oluşturduğu en küçük sosyal topluluktur. Eski Türk toplumlarında aile, babaerkil bir düzende, tek eşli ve küçük aile tipinde oluşmuştur. Türk erkekleri eşlerini seçerken genelde kendi kabilelerinden değil de yabancı kabilelerden (egzogami) seçerdi. Aynı zamanda bir diğer evlilik türü olan “leviratus” (amcası veya ağabeyi ölen bir erkeğin, yengesiyle evlenme geleneği) evlilik de bulunmaktadır. Türklerdeki levirat evliliği ile diğer toplumlardaki “levirat” uygulamaları arasındaki fark ise erkek çocukların babaları öldükten sonra üvey anneleri ile de evlenebilmeleridir. Ayrıca dul kalan amca ya da kuzen eşi ile evlilik yapmak gibi uygulamalar da mevcuttur. Türklerde ağabeyin karısı sorumluluklar çerçevesinde mirastır. Diğer bir ifade ile erkeğe miras olarak düşen yengedir, gelin değildir. Levirat evlikler, Türk devletlerinin bir politikası olup akrabalık tesis etmek suretiyle bölgede hâkim/güç konumuna gelmelerini sağlamıştır. Çünkü daha önceki Türk devletlerinde de evlenilecek kadın siyasi bir çıkara hizmet etmek amacıyla seçilmiştir. Eşinin vefatıyla devlet düzeninin bozulmasının önüne geçilip, kadının kendi ailesinin yanına dönmesine izin verilmeyip hanedan içinden yeniden evlendirilerek devlet düzeninin devam etmesi sağlanmıştır. Bu gelenek konar-göçer hayatı yaşayan tüm Türk boylarında Kazaklarda, Türkmenlerde, Özbeklerde, Kırgızlarda, Karakalpaklarda… vd. görülen bir gelenektir. Bu çalışmada Türk tarihinde görülen siyasi amaçlarla yapılan evliliklerden biri olan levirat evliliklerin Türk töresindeki yeri üzerinde durarak tarihsel süreçte yapılmış levirat evliliklerden örnekler verilerek bu evlilklere yönelik değerlendirme yapılacaktır.
Toplumların en temel öğelerin başında gelen aile, akrabalık ilişkileri ile birbirlerine bağlanan bireylerin oluşturduğu en küçük sosyal topluluktur. Eski Türk toplumlarında aile, babaerkil bir düzende, tek eşli ve küçük aile tipinde oluşmuştur. Türk erkekleri eşlerini seçerken genelde kendi kabilelerinden değil de yabancı kabilelerden (egzogami) seçerdi. Aynı zamanda bir diğer evlilik türü olan “leviratus” (amcası veya ağabeyi ölen bir erkeğin, yengesiyle evlenme geleneği) evlilik de bulunmaktadır. Türklerdeki levirat evliliği ile diğer toplumlardaki “levirat” uygulamaları arasındaki fark ise erkek çocukların babaları öldükten sonra üvey anneleri ile de evlenebilmeleridir. Ayrıca dul kalan amca ya da kuzen eşi ile evlilik yapmak gibi uygulamalar da mevcuttur. Türklerde ağabeyin karısı sorumluluklar çerçevesinde mirastır. Diğer bir ifade ile erkeğe miras olarak düşen yengedir, gelin değildir. Levirat evlikler, Türk devletlerinin bir politikası olup akrabalık tesis etmek suretiyle bölgede hâkim/güç konumuna gelmelerini sağlamıştır. Çünkü daha önceki Türk devletlerinde de evlenilecek kadın siyasi bir çıkara hizmet etmek amacıyla seçilmiştir. Eşinin vefatıyla devlet düzeninin bozulmasının önüne geçilip, kadının kendi ailesinin yanına dönmesine izin verilmeyip hanedan içinden yeniden evlendirilerek devlet düzeninin devam etmesi sağlanmıştır. Bu gelenek konar-göçer hayatı yaşayan tüm Türk boylarında Kazaklarda, Türkmenlerde, Özbeklerde, Kırgızlarda, Karakalpaklarda… vd. görülen bir gelenektir. Bu çalışmada Türk tarihinde görülen siyasi amaçlarla yapılan evliliklerden biri olan levirat evliliklerin Türk töresindeki yeri üzerinde durarak tarihsel süreçte yapılmış levirat evliliklerden örnekler verilerek bu evlilklere yönelik değerlendirme yapılacaktır.
The family is the smallest social community that is formed by the individuals who are connected with their relativity relationships. In ancient Turkish societies, the family was formed in a paternal order, a single spouse and a small family type. When Turkish men choose their wives, they usually choose from their own tribes, not from foreign tribes (egzogami). There is also marriage, another type of marriage, "leviratus" (the tradition of a man who has died his uncle or brother, marrying his yellow). The difference between the levirate marriage in the Turks and the "levirate" practices in other communities is that the boys can also marry their parents after their death. There are also practices such as marrying a widow or uncle's wife. In Turkey, his brother's wife inherits in the framework of responsibilities. In other words, a man who falls in heritage is a single, not a bride. Levirat marriages have made it a policy for the Turkish states and they have made it possible to become a judge/power position in the region by establishing relativity. For the former Turkish states, the woman to be married was chosen to serve a political outcome. The death of his wife has led to the disruption of the state order, and the woman has not been allowed to return to her family, and he has been married again from the family, ensuring that the state order continues. This tradition lives in all Turkish heights in the Kazak, Turkmen, Uzbek, Kyrgyz, Karakalpak, etc. It is a tradition seen. In this study, one of the marriages made for political purposes seen in the Turkish history will be evaluated by giving examples of marriages made in the historical process by standing on the place in the Turkish ceremony of levirate marriages.
Alan : Hukuk; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|