Özet:

Teknolojik gelişmeler ve beraberinde getirdiği geniş iletişim olanakları, insanların çevrelerinde ortaya çıkan olayları algılama ve bu olaylar üzerine yorum yapabilme olanağını artırmaktadır. Bilgiler, sosyal medya platformları ile hızlı ve evrensel düzeyde yayılmakta; kısa süre içerisinde insanların bu içeriklere yorum yapıp kendi görüşlerini ifade edebilmelerine olanak sağlamaktadır. Sosyal medyanın bilgiyi kitlelere kolay ulaştırması ve grup kurma olanağı sunması; insanların belirli konularda bu tür mecralarda yaygın şekilde örgütlenmesini sağlamaktadır. Bu çalışma kapsamında, Ülkemizde ve Dünya’da yaygın olarak kullanılan sosyal medya platformlarından Facebook’un trafikle ilgili birçok konuda sürücüler tarafından kullanımı ve kentiçi ulaşımda etkileri incelenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla ilk aşamada Türkiye’de 81 ilde kurulan ve hızla yayılan Facebook “Trafik” gruplarının üye sayısı üzerinde etkili parametreler araştırılmıştır. Gruplardaki güncel kullanıcı sayıları tespit edilmiş; üye sayıları, incelenen illerle ilgili parametrelerin etkisi, Adaptif Ağ Tabanlı Bulanık Çıkarım Sistemi (Adaptive Network Fuzzy Inference System, ANFIS) ile modellenip tahmin edilmiştir. İkinci aşama olarak, grup sayısında yaşanan artışın trafik kazaları ve cezaları üzerindeki etkisi korelasyon analizi ile incelenmiştir. Bağımlı (Facebook “Trafik” grup üye sayısı) ve bağımsız (eğitim düzeyi oranı, çalışan oranı, motorlu taşıt oranı ve ehliyetli sürücü oranı) değişkenler arasındaki ilişkiyi inceleyebilmek amacıyla korelasyon analizi yapılmış ve regresyonun açıklama gücü 0,77 olarak elde edilmiştir ANFIS analizinde 62 il için belirlilik katsayısı R2=0,90 olarak tahmin edilmiştir. İkinci aşamada, sosyal medya kullanımı ile trafik ceza sayılarında ve trafik kaza sayılarında bir değişim olup olmadığı araştırılmıştır; trafik ceza ve kaza sayıları üzerindeki etki için daha detaylı mekânsal verilere ihtiyaç duyulduğu,  gelecekte yapılacak çalışmalarda kaza olan kesimlerdeki sosyal paylaşım verilerinin toplanarak incelenmesi gerektiği görülmüştür.    

Anahtar Kelimeler: