Özet:

Osmanlı Devleti, bünyesinde barındırdığı gayrimüslim cemaatlerin ruhani temsilcilerine kendi cemaatlerini yönetme hakkı tanımıştır. Bu bağlamda cemaatlerin dini ve hukuki hizmetlerinin yanı sıra eğitim öğretim hizmetleri de dini otoritenin görev ve yetki alanına girmekteydi. Trabzon’da 1682’de kurulan Rum Mektebi’nin daha elverişli bir binada faaliyet göstermesi çabası 19. yüzyılda ciddi bir ivme kazanmıştı. Konstantios Karaopoulos'un Trabzon Rum Metropoliti olmasından sonra (1830-1879) hem metropolitan kilisesinin hem de Rum Mektebi binasının yenilenmesi gündeme gelmiştir. Bu iş için Trabzonlu Rumlar ve Fener Patrikhanesinin maddi katkılarının dışında Rus Çarlığı coğrafyasından da yardım toplanması kararlaştırılmıştır. Bu nedenle Konstantios Karaopoulos, Rusya’dan para toplayabilmek için bir seyahate çıkmış ve Rus Çarı II: Aleksandr’ı ziyaret ederek ondan yardım toplama izni talep etmiştir. Trabzon Metropoliti Konstantios 1858 yılında gerçekleşen bu ziyarette Trabzon’dan getirdiği bir el yazması eseri Çar’a hediye etmiştir. Trabzonlu bir Rum tarafından Rumca olarak kaleme alınmış olan ve 1917’de Prof. F. İ. Uspenski’nin bir makalesine konu olan bu eserde; Kral Andronikos Gidos (1222-1235) döneminde Trabzon Rum Devleti ile Türkiye Selçukluları arasında yaşanan mücadeleler anlatılmaktadır. Özellikle de Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat döneminde oğlu Gıyaseddin Keyhüsrev’in Trabzon Rum Devleti başkentini ele geçirmek için düzenlediği seferde yaşanılanlar ve esir edilmesi, Trabzonlu bir Rum’un gözüyle aktarılmaktadır. Bu yazıda, bugüne kadar Türkçe literatürde adı geçmemiş olan bu Rumca eser, Uspenski’nin makalesi esas alınarak tanıtılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: