Özet:

Yabancı futbolcu kontenjanlarının sıkça tartışıldığı günümüz ülke futbolunda, bu futbolcuların transferlerinin farklı yönleriyle incelenmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Çalışmamızın amacı, Türk futbolundaki yabancı futbolcu transferlerinin ticari bakış açısıyla ele alınarak kâr-zarar analizinin yapılmasıdır. Araştırma verileri, futbol dünyasında genel kabul gören Transfermarkt veri tabanından alınmıştır. Çalışmada halka arz edilmiş kulüplerin (Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray, Trabzonspor) 1 Ocak 2000 - 31 Aralık 2019 tarihleri arasındaki yirmi yıla varan süreçte bonservisle gerçekleştirdikleri tüm yabancı futbolcu transferleri incelenmiştir. Elde edilen veriler SPSS 24.0 programına aktarılmıştır. Frekans ve yüzdelik tabloları çıkartılarak yorumlanmıştır. Kulüplerin yabancı futbolcu transferinde %52,96’lık oranla 25-29 yaş grubundaki olgunluk seviyesine ulaşmış futbolculara yöneldiği tespit edilmiştir. Genç futbolculara yönelim ise tahmin edilenden düşük bulunmuştur. Brezilya uyruklu futbolcular %16,30’luk oranla en çok tercih edilen futbolculardır. Transferde en çok alışveriş %62,22 ile Avrupa ligleriyle gerçekleştirilmiştir. Avrupa haricindeki dış pazarlarda transfer etkinliği yetersiz bulunmuştur (%23,89). Araştırılan dönemde yapılan yabancı futbolcu transferlerinde kulüpler toplam 262,12M € zarar etmiştir. 5M € ve üstü bonservis bedeli ödenerek gerçekleştirilen transferler, toplam zararda önemli bir yer tutmaktadır (%55,30). Son 5 yıla bakıldığında ise kulüplerin yabancı futbolcu transferlerinde 40,56M € ile kârda olduğu görülmektedir. Yabancı futbolcu transferindeki ticari tablonun zarardan kâra dönmesinde Financial Fair Play (FFP) kriterlerinin kulüpler üzerindeki zorlayıcı etkisinin başrol oynadığı düşünülmektedir. ABSTRACT In today's country football, where the quotas of foreign football players are frequently discussed, the necessity of examining the transfer of these football players from different aspects has emerged. The aim of our study is to analyze the profit-loss analysis of foreign football player transfers in Turkish football from a commercial perspective. The research data were taken from the Transfermarkt database, which is generally accepted in the football world. In the study, all foreign football player transfers made by publicly offered clubs (Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray, Trabzonspor) between January 1, 2000 and December 31, 2019 were examined. The data obtained were transferred to the SPSS 24.0 program. Frequency and percentage tables are removed and interpreted. It has been determined that the clubs tend towards football players who have reached the maturity level in the 25-29 age group with a rate of 52.96% in the transfer of foreign players. The orientation towards young footballers is lower than expected. Brazilian footballers are the most preferred footballers with a rate of 16.30%. In transfer, the most shopping was realized with 62.22% European leagues. Transfer efficiency was found to be insufficient in foreign markets other than Europe (23.89%). Clubs lost a total of 262.12M € in the transfer of foreign players during the period under investigation. Transfers made by paying a transfer fee of 5M € or more have an important place in the total loss (55.30%). Looking at the last 5 years, it is seen that the clubs are in profit with 40.56M € in foreign player transfers. It is thought that the compelling effect of Financial Fair Play (FFP) criteria on clubs plays a leading role in the transformation of the commercial table from loss to profit in foreign player transfer.

Anahtar Kelimeler: