Abstract:

Bu çalışmada, bir üreticinin yeni ürünlere olan talebi yeni ürün üreterek, yeniden üretilmiş ürünlere olan talebi ise geri dönen ürünleri yeniden üreterek veya yeni üretilmiş ürünlerle ikame ederek karşılayabildiği bir kafile büyüklüğü belirleme problemi ele alınmıştır. Geri dönen ürünler yeniden üretimle geri kazanılabileceği gibi bertaraf da edilebilirler. Bu problemde amaç, planlama ufkunun her bir döneminde üretilecek yeni ürün miktarını, yeniden üretilecek ürün miktarını, yeniden üretilmiş ürünlere olan talebi karşılayan yeni ürün miktarını ve bertaraf edilecek geri dönen ürün miktarını belirleyerek, üretim, ikame, bertaraf ve envanter maliyetlerini içeren toplam maliyeti enazlamaktır. Problem için yeni bir karışık tamsayılı programlama modeli önerilmiş ve literatürde varolan model ile karşılaştırılmıştır. Kapsamlı sayısal deneyler yapılmış ve sonuçlar önerilen modelin varolan modele göre önemli ölçüde üstün sonuçlar verdiğini göstermiştir. Tek yönlü ikamenin ikamesiz duruma göre maliyet tasarrufu sağlayabildiği gösterilmiş ve sayısal deneylerle bu maliyet tasarrufunun büyüklüğü belirlenmiştir. Önerilen model yeni üretim, yeniden üretim, ikame ve bertaraf kararlarını birlikte veren üreticiler için etkili bir karar verme aracı olarak kullanılabilecektir.

Keywords: