Özet:

Emevî tarihinde, Irak valileri Şam halifeleri kadar etkindir. Bunlardan Haccac b. Yusuf geleneğinin takipcisi Halid el-Kasrî, Abdulmelik zamanında kısa süreli Basra valiliği ile işe başlar. Velid tarafından atandığı Mekke valiliği sırasında Kabeyi tamir ettirir, su getirtir ve bir çok imar çalışması yapar. Ayrıca İbn-I Eşas isyanından kaçan Iraklıları sert yöntemlerle Mekke'den çıkarır. Hişam zamanında ise Kaysî ve Kelbîler arasında denge unsuru olarak on beş yıl süreyle Irak valiliği yapar. Bu esnada Kûfe'de kapalı çarşı ve köprüler yaptırır, kendi adına para bastırır ve sulama kanalları açtırarak geniş toprakları ziraate açar. Bu sayede ülkede buğday fiyatlarıyla oynayabilecek bir zenginliğe erişir. Annesinin Hıristiyanlığı, Maniheistlere hoş görülü davranması ve önde gelen ulemaya karşı takındığı ser tavırları nedeniyle zındıklıkla itham edilmiştir. Zamanla Kelbî taraftarlığına kayması ve halife ile aralarının açılması nedeniyle görevden alınmış ve işkenceyle öldürülmüştür. Onun ölümü Kaysî-Kelbî sürtüşmesini artırdığından Emevîlerin yıkılışında etkin bir rol oynamıştır.

Anahtar Kelimeler: