Abstract:

552'de vücuda gelerek, kısa sürede büyük bir imparatorluğa dönüşen Gök Türk Kağanlığı; 30 yıl içinde Wei Hanedanı'nın bölünmüş olmasından istifade ile ziyadesiyle güçlenmişti. 581'de bir saray darbesiyle kurulan Sui Hanedanı, imparatorun mutlak otoritesi ekseninde şekillenmişti. Cihanşümul ideallerin yön verdiği iki devlet derhal rekabete girişti. Bu rekabet, savaşları, akrabalık ve barış teklierini, sembollerle dolu diplomasi dilini, elçi olarak seçilen kişilerin unvanlarına odaklanan niyet okumaları, işbirlikçi asilzadeleri içeren karmaşık bir sürece dönüştü. Düşmanının dâhilî zaaarını kullanarak 584'te geçici bir zafer kazanan Sui, zaferini pekiştirebilmek için iskân, asimilasyon ve vassalı yatıştırma politikalarından mürekkep bir kombinasyon denedi. Az çok başarılı olduysa da 618'de bu kez kendisi zaaarının kurbanı oldu. Çin'de isyanlar yayılarak Sui Hanedanı tarihe karışırken, Doğu Türkleri de 30 yıllık esaretin ardından, Çinli isyancı liderlerin desteğini almaya çalıştığı bir dış güç olarak, yeniden güç kazandı. Bu çalışmada Sui Hanedanı'nın izlediği politikalar ve sonuçları değerlendirmeye tabi tutulacaktır.