Özet:

Julie’nin Düşüşü, Jean’ın Yükselişi: August Strindberg’in Miss Julie Oyununa Güç İlişkileri Bakımından Biçembilimsel Bir Bakış 19. yüzyıl tiyatrosunun en önemli figürlerinden biri olan İsveçli yazar August Strindberg’in 1888 tarihli oyunu Miss Julie (Matmazel Julie), farklı yorumlamalarla sahnelenmeye devam eden zengin ve karmaşık bir eserdir. Tek bir perdeden oluşan ve bir yaz dönümü arifesinde çoğunlukla mutfakta geçen oyun, Kont’un kızı Matmazel Julie, uşağı Jean ve aşçı Christene olmak üzere sadece üç karakter üzerine kuruludur. Soylu bir aileye mensup olan Matmazel Julie, hem sınıfsal hem de cinsiyet rollerinin getirdiği sınırlamanın dışına çıkmak isterken Jean ile önce sözlü flörtleşme olarak başlayan yakınlaşmasının cinsel bir boyut kazanması ile oyunun sonunda bir hipnoz sahnesi ile adeta trajik bir sona doğru sürüklenir. Gece ilerledikçe Julie ve Jean arasındaki ilişkinin biçembilime özgü söz edimi, konuşma sırası, dramatik ironi gibi sanatlar ışığında adeta bir güç savaşına dönüşümü çok daha katmanlı bir yol izlemektedir. Gecenin başında Julie’nin Kont’un kızı olarak üst tabakaya mensup oluşunun verdiği statü gücünü kullanarak üstünlük kurmaya çalışması Jean’in gittikçe otoriteyi eline Alan bir otoriteye boyun eğmesi ile son bulacaktır. Sınıfsal ve cinsiyet çatışmalarının yansıra bu güç savaşında üst kattan mutfağa inen Julie’nin trajik düşüşü diğer yanda adeta sabahın ilk ışıklarında yükselen bir güneş gibi yerini Jean’in gücü eline alan bir yükselişe bırakır. Dolaysıyla bu çalışmanın amacı oyunda sosyal ve kişisel güçlerin çarpışmasına farklı bir açıdan bakarak üst sınıfa mensup Julie’nin bu statüden aldığı sosyal gücün alt sınıfa mensup Jean’in kendinden emin, kibirli ve hırslı doğasının verdiği kişisel bir güçle nasıl el değiştirdiğini gözler önüne sermektir

Anahtar Kelimeler: