Abstract:

GİRİŞ ve AMAÇ: Hekimlere yönelik şiddet dünya çapında önemli bir sorundur. Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de hekime yönelik fiziksel ve sözel şiddet düzeyini meta analiz yöntemiyle tespit etmektir. YÖNTEM ve GEREÇLER: Araştırma kapsamında Türkiye’de 2000-2019 yılları arasında hekime yönelik fiziksel şiddet ve sözel şiddetin incelendiği çalışmaların literatür tarama stratejilerine göre sistematik taraması yapılmıştır. Araştırmada kalite değerlendirilmesi yapılmış ve elde edilen çalışmalar meta analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmada Cochrane Q istatistiği ve I² çalışma sonuçlarının heterojen olup olmadığını değerlendirmek için hesaplanmıştır. Meta analizde rastgele etkiler modeli ve etki tipi olarak ise Fisher z istatistiği kullanılmıştır. Yayın yanlılığı huni grafiği, Egger’s linear regression testi ile Begg ve Mazumdar sıra korelasyonları istatistiği ile analiz edilmiştir. BULGULAR: Araştırma sonuçları PRISMA akış diyagramı çerçevesinde, fiziksel şiddet için 18 sözel şiddet için ise 17 araştırma meta analizi sonuçları forest plot ile gösterilmiştir. Rastgele etkiler modelinde yürütülen araştırmada fiziksel şiddet skoru 0,08 (G.A; 0,05-0,13; p<0.05), sözel şiddet skoru ise 0,52 ( GA; 0,43-0,60; p<0.05) olarak tespit edilmiştir. Yayın belirlenmesi için huni grafiğindeki saçılımlar incelenmiş, Egger’s linear regression test, Begg ve Mazumdar sıra korelasyonları istatistiğine göre yayın yanlılığı olmadığı tespit edilmiştir. TARTIŞMA ve SONUÇ: Hekime yönelik fiziksel şiddet düzeyi sözel şiddete göre oldukça düşük olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca fziksel ve sözel şiddette araştırma türünün makale ya da tez olma durumunun moderatör rol oynamaktadır. Ancak fizeksel şiddette Ankara ve İstanbul şehirlerinde yapılan çalışmaların moderatör rol oynar iken sözel şiddete moderatör rol oynamadığı saptanmıştır. Sağlık kurumlarında fiziksel ve sözel şiddet olaylarının neden olan faktörlerin araştırılarak yok edilebilmesi için sağlık politikaları oluşturulmalıdır.

Keywords: