Özet:

Ağaç, dini/ilk kaynaklardan bugüne birçok kültürde kutsal kabul edilen bir unsurdur. Türklerde ağaçlara bereket, doğurganlık, zürriyet, cinsellik, canlılık, şifa gibi anlamlar yüklenmiş ve belirli ağaçların etrafında çeşitli uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Başı ve sonu belli olmayan hayat ağacının mitolojik ana olgusu ile karşılanması yaratılış mitlerinde kahramanın var oluşu ve ağacın onu beslemesi ile ilgilidir. İnsan, dünyaya kutsal alandan hayat ağacı aracılığı ile düşmüştür ve ağaç onu besleyip büyütmüştür. Bu sebepten dolayı ağaç kültü bağlamında gerçekleşen uygulamaların arka planında ağacın kendisinden ziyade toplumların mitik hafızasındaki Tanrısal alan ile bağ kurma çabası yatmaktadır. Düşünsel hafızamızda bugünün yaşayan halk inanışları ve anlatılarında kadın ile armut ağacı arasında ağaç kültüne bağlı olarak sembolik bir bağ kurulmuştur. Efsanelerde insanların taşa, ağaca, bitki veya hayvana dönüşmesi yaygın olarak görülen bir motiftir. Efsanelerde ağaca dönüşen birçok kahraman bulunmaktadır ve dönüşülen ağacın türü çeşitlilik göstermektedir. Efsanelerde kadının armut ağacına dönüşmesi sıradan bir ağaca dönüşüm motifi olarak görülebilir ancak derlenen büyüsel halk inanışlarında kız çocuğu sahibi olmak istemeyen kadınların armut ağacını taşlaması bu sıradanlığı ortadan kaldırmış ve kültürel belleğimizde armut ağacı ile kadın arasında sembolik bir bağ olabileceği düşüncesinin oluşmasına sebep olmuştur.

Anahtar Kelimeler: