Abstract:

Arap dilinin tarihi üzerine kafa yoran bilim insanları arasında, bu dilin tarihî dönemlerine yönelik çeşitli adlandırmalar yapılmışsa da konu üzerinde tam bir mutabakat sağlanabilmiş değildir. Bununla birlikte, günümüzde, tüm Arap ülkelerince ortak olarak kullanılan standart bir kültür / yazı dilinin varlığından söz edilebilir. Gazete, roman, öykü vb. gibi türler çoğunlukla bu dilde yazılır; genele hitap eden hatip, aydın ve muhabirler de bu dille konuşurlar. Bununla birlikte Arapçanın; konuşulmakta olduğu hemen her coğrafi bölgede, geniş halk kitleleri tarafından günlük yaşamda kullanılan, hatta bazen tiyatro vb. türde eserlere de yansıyan birçok dilsel varyasyonunun bulunduğu da bir gerçektir. Bu farklılıklar, Arapça asıllı lehçe veya Batı dillerinden alıntı diyalekt kavramlarıyla ifade edilir. Daha çok konuşmada kendisini gösteren telaffuz farklılıkları ise şive (accent / لُكْنَة) olarak nitelendirilir. Lehçe veya diyalekt, pek tabi ki aynı dile ait ama farklı özellikler sergileyen şubeleri ifade etmekte kullanılır. Bugün farklı ülkelerde veya bölgelerde konuşulmakta olan Arapça dil şubelerinin çok büyük bir kısmının hem telaffuz, hem kelime dağarcığı, hem de gramer yapıları açısından yer yer ciddi denebilecek farklılıklar göstermekte olduğunu; dolayısıyla da bu şubelerin, lehçe kavramı içerisinde değerlendirilebileceğini; bununla birlikte aynı lehçenin konuşulduğu bölgenin farklı yörelerinde de lehçe olarak değerlendirilemeyecek küçük bazı farklılıkların (ağız, aksan, şive vb.) söz konusu olabileceği rahatlıkla söyleyenebilir. Bu çalışmada günümüz Arapçasının standart olan şubesiyle bazı lehçeleri, gelecek zaman işaretleyicileri açısından değerlendirilmektedir.

Keywords: