Özet:

Bu çalışma, beş adet G. hirsutum L. ve bir adet G. barbadense L. pamuk türlerine ilişkin toplam altı genotipin, çift-melez ıslah yöntemi uyarınca, kırk beş adet çift-melez F1 döl kuşağından oluşturulan populasyonda, verim ve verim unsurlarına ilişkin genetik yapıyı belirleyebilmek; incelenen özellikler yönünden uygun anaçları ve ileride bu konuda yapılabilecek ıslah çalışmalarına yardımcı olabilmek amacıyla 2008-2010 yıllarında, GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü deneme alanlarında yürütülmüştür. Çalışmada, oluşturulan populasyonda incelenen koza sayısı ve tek koza kütlü pamuk ağırlığı özelliklerinin yönetiminde, eklemeli ve epistatik (eklemelixeklemeli, eklemelixdominant); çırçır randımanı ve lif verim özelliklerinin yönetiminde, eklemeli, dominant ve epistatik (dominantxdominant ve eklemelixeklemelixeklemeli); kütlü pamuk verimi özelliğinin yönetiminde, eklemeli, dominant ve epistatik (eklemelixdominant) gen etkilerinin etkin olduğu saptanmıştır. Koza sayısı ve kütlü pamuk verimi özellikleri yönünden, Paum-15 ve Stoneville-468; tek koza kütlü pamuk ağırlığı yönünden, Nazilli-84S, Fantom, Delcerro ve Giza-75; çırçır randımanı özelliği yönünden, Stoneville-468 ve Nazilli-84S; lif verim özelliği yönünden, Paum-15, Stoneville-468 ve Nazilli-84S genotiplerin, söz konusu özelliklerin geliştirilmesi için pamuk ıslah çalışmalarında anaç olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: