Abstract:

Dünyada toprak kaynaklı farklı fungal patojenler kabakgil yetiştirilen alanlarda yaygın görülmekte ve solgunluk, kök ve kök boğazı çürüklüğü hastalıklarına neden olmaktadır. Bu çalışma Karadeniz Bölgesinde önemli kestane kabağı (Cucurbita maxima Duch.) yetiştirilen alanlarda kök ve kök boğazı çürüklüğüne neden olan fungal etmenlerin tespiti ve teksel seleksiyon ıslahı ile seçilen tatlı yapımına uygun özelliklere sahip bazı kestane kabağı genotiplerinin bu etmenlere karşı reaksiyonlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla Samsun, Amasya, Sinop ve Ordu illerinde 65 tarlada sörvey çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Hastalıklı bitki örneklerinden yapılan izolasyonlarda toplam 140 fungal izolat elde edilmiştir. Çalışmada Fusarium cinsine ait 11 farklı tür elde edilirken, tüm izolatlar içinde F. oxysporum % 21.4’lük oranla en yüksek oranda izole edilen tür olmuştur. Rhizoctonia solani'de % 21.4 oranında izole edilmiştir. Pythium spp. (% 2.1) ise izole edilen diğer gruptur. Fusarium spp., R. solani ve Pythium spp. izolatları arasından seçilen 78 izolat ile “Arıcan 97” kestane kabağı çeşidi üzerinde ön patojenite denemesi yapılmıştır. Deneme sonucunda virülensi yüksek olan 3 izolat [F. solani f.sp. cucurbitae (F-42), Pythium sp. (Pyt-3), R. solani AG 4 (Rhi-3) ve F. solani f. sp. cucurbitae ırk 1 (pozitif kontrol)] izolatı, selekte edilmiş 5 kestane kabağı genotipi (G14, 55ÇA06, 57Sİ21, 55ÇA15, 55BA03) bu izolatlara karşı dayanıklılık reaksiyonlarının belirlenmesi amacıyla kullanılmıştır. Yapılan dayanıklılık testleme sonuçlarına göre, genotiplerin patojenlere karşı gösterdiği reaksiyonlar arasında istatistiksel düzeyde farklılıklar belirlenmiştir (P < 0.05). Çalışmada yer alan tüm kabak genotiplerinin F. solani f.sp. cucurbitae (F-42) izolatına karşı orta derecede dayanıklı (MR) olduğu tespit edilmiştir.

Keywords: