Özet:

Açık ve yeşil alanların azalması ile birlikte doğanın ve doğal kaynakların yönetiminin önemi gün geçtikçe artmaktadır. Peyzaj algısının sadece ekonomik değil, aynı zamanda estetik açıdan da ele alınması ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle görsel kalitenin saptanması ve değerlendirilmesi peyzaj yönetimi açısından en önemli faktörlerden birisi haline gelmiştir. Görsel kalite değerlendirmesinin amacı, bir manzaranın estetik açıdan tanımlamak ve belirli alanlardaki tercihleri etkileyen faktörleri ve fiziksel peyzaj bileşenlerini belirlemek olmuştur. Bu çalışmanın amacı, üniversite yerleşkelerinde açık yeşil alanların peyzaj algısına dayalı hem kullanıcı görüşlerini hem de uzman değerlendirmelerini dikkate alarak seçilen örnek alanların görsel peyzaj kalitesini ortaya koymaktır. Araştırma alanı olarak Düzce Üniversitesi Konuralp Yerleşkesi seçilmiştir. Fotoğraf çekimi, yerleşke içerisindeki ana akslar ve önemli bakış noktaları dikkate alınarak çekilmiştir ve içlerinden 15 adet fotoğraf uzman kişi tarafından seçilmiştir. Seçilmiş olan fotoğrafların değerlendirilebilmesi amacıyla kullanıcı ve uzman gruplara uygulanmak üzere iki farklı anket formu hazırlanmıştır. Anketin ilk bölümünde kullanıcılara cinsiyet, yaş, branş ve eğitim düzeyi gibi demografik özellikleri içeren sorular sorulmuştur. İkinci bölümde kullanıcı grubundan 15 adet fotoğrafı memnuniyet parametreleri (beğeni durumu, ilgi çekicilik, güven) üzerinden puanlandırmaları istenmiştir. Uzman grubundan ise, aynı fotoğrafları farklı 9 görsel peyzaj indikatörlerine göre puanlandırmaları istenmiştir. Beğeni durumu, güvenlik ve ilginçlik seviyesi ile araştırma kapsamında seçilen 9 adet görsel kalite parametresi arasındaki ilişkilerini ve bu 9 parametrenin kendi aralarındaki ilişkilerini belirleyebilmek için anketten elde edilen verilere korelasyon analizi uygulanmıştır. Sonuç olarak, uzman anketi ile kullanıcı anketlerinin parametreleri karşılaştırıldığında fotoğraflara verilen puanların çoğunlukla yakın puanlar verildiği görülmektedir. Kullanıcılar açısından görsel kalitesi yüksek olan fotoğraflar uzmanlar tarafından da benzer şekilde değerlendirilmiştir. Görsel kalite değerinin düşük çıktığı alanlarda yapısal elemanların rahatsız edici durumunu ortadan kaldırabilmek ve vejetasyon ile uyumlu olmasını sağlamak gerekmektedir. Böylece hem alanın çevre ile daha uyumlu olması hem de daha güvenilir ve yaşanabilir ortamlar yaratmayı başarmak gerekmektedir. 

Anahtar Kelimeler: