Özet:

Tarihsel süreç içerisinde bir iletişim dili olarak kullanılan simgeler ve figürler, toplumların hayatında önemli bir yere sahiptirler. Özellikle hayvansal motifler inanç çeşitliliği ve yaşamsal değerlerin farklılıklarıyla bu süreçte farklı şekillerde ifade bulmuşlardır. Horoz imgesi, kökleri çok eski tarihlere dayanan dini, sosyal, kültürel, siyasi, arkeolojik ve mitolojik anlamlarıyla toplumlara ayna tutan semboller arasında yer almaktadır. Horoz, farklı uygarlıklarda ve kültürlerde bazen benzer anlamlarda, bazen de farklı anlamlarda, değişen bir ifade dili ile çağlar boyunca kullanılmıştır ve uygarlıkların kültürel yapısı, yaşamları, düşünceleri hakkında ipuçları sunmuştur. Horoz imgesi; kaya kabartmalarından, duvar resimlerine, deri ve halı dokumacılığından, metal, taş, seramik, heykel gibi pek çok alanda sanatçıların çalışmalarında anlatım biçimleri oluşturmada kullanılagelmiştir. Horoz; güç, kuvvet, güneşin doğuşu, doğanın canlanışı, diriliş, şans gibi anlamları ile sanatçılara ilham kaynağı olmuştur. Bu kadim simgeler geçmişten günümüze kültür yapımızın önemli parçaları ola gelmiştir. Kültürel yapının değişikliğe uğramasıyla birlikte kazandıkları yeni anlamlarla sanatı ve sanatçıları etkilemeye devam eden bu semboller, günümüz kültür ve sanatına yön veren sanatçılar tarafından sıklıkla kullanılmaktadırlar. İmgeleri estetik kazanım, anlam güçlendirme ve farklı anlamlar yükleme amacıyla, kendi sanat estetikleri çerçevesinde kullanan bu sanatçılar, herhangi bir imajı oldukça farklı anlamsal kodlara tercüme edebilmekte, aynı imajdan çok çeşitli imgesel ifadeler ortaya çıkarabilmektedirler. Bu sebepten bir sanatçının kendi eserinde kullandığı sembol ile bir diğer sanatçının eserinde kullandığı aynı sembolden ürettiği anlam farklı olabilmektedir. Örneğin seramik sanatı ele alındığında ve söyleme konu olan sembol horoz olduğunda, bu sembolün her sanatçının eserindeki anlamı farklı farklıdır. Bu çalışmada horozun tarihsel ve kültürel kökleri örneklerle ele alınarak; günümüz seramik sanatına yansımalarından örnekler verilecektir.

Anahtar Kelimeler: