Özet:

Asenkron motorların günümüz endüstrisinde yaygın kullanımı bu motorların sağlamlığı, yüksek verimliliği ve işletme güvenilirliğinden kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte, oldukça karmaşık ve doğrusal olmayan yapılarından dolayı bu motorların kontrol edilmelerinde büyük güçlükler yaşanmaktadır. Mikroişlemci ve güç elektroniği alanlarındaki son gelişmelerin yanı sıra yapay zekâ temelli yeni kontrol stratejileri asenkron motorlarının daha etkin ve güvenilir şekilde kontrol edilmesini sağlamıştır. Güçlü mikrodenetleyicilerden olan sayısal işaret işlemciler ile motor kontrolünde kullanılan koordinat dönüşümleri, alan tahmin algoritmaları ve denetim algoritmaları gibi karmaşık hesaplamalar yapılabilmektedir. Bilindiği gibi yapay zekâya dayalı modern araçlar arasında yer alan yapay sinir ağları, doğrusal olmayan dinamik sistemlerin modellenmesi ve kontrolünde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada üç fazlı bir asenkron motorun hız kontrol sistemi dsPIC30F6010A mikrodenetleyicisi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Rotor akı vektörü, vektör kontrolününverimli şeması olan dolaylı alan yönlendirmeli kontrol tekniği kullanılarak tahmin edilir. Üç fazlı eviricinin anahtarlamasında uzay vektör darbe genişlik modülasyon (UVDGM) tekniği kullanılmıştır. Sürücü sisteminin performansının artırılması amacıyla radyal taban fonksiyonlu yapay sinir ağı (RTYSA) temelli model referans adaptif kontrol (MRAK) metodu kullanılarak bir hız denetimin algoritması geliştirilmiştir. Asenkron motor farklı hız ve yük koşulları altında çalıştırılarak önerilen kontrol algoritmasının başarısı deneysel olarak test edilmiştir. Deneysel sonuçlar, önerilen kontrol yapısının başarısını açıkça göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: