Abstract:

Aim: Primary care physicians play an important role in providing the services of health counseling, and early disease diagnosis. This study aims to reveal the practice status of periodic health examinations (PHE), influencing factors and primary care clinicians’ knowledge, attitudes and behavior about PHE in Turkey. Materials-Methods: The study was conducted between December 2014 and April 2015 with the participation of 629 family medicine specialists and general practitioners, randomly selected through stratified sampling from all 7 geographical regions in Turkey. Physicians were asked to answer the questionnaire on a face to face manner (response rate %100). Besides 17 questions on socio-demographic items and specifications of PHE, the questionnaire consists of 12 questions including 4 knowledge, 4 attitudes, 2 behavior, and 2 questions on preferences. Results: Of the respondents 19.4% were specialists, and 55.3% of all physicians applied PHE periodically. However, 68.4% of respondents stated that PHEs are insufficiently applied in primary care and %37 think that the rates of PHEs would increase when registered patient population per physician would decrease. Specialists were significantly more applying PHE and had significantly more correct answers regarding knowledge, attitude and behavior questions (p<0.05). Physicians working in regions with higher socioeconomic levels had significantly more correct answers regarding knowledge about PHE (p<0.001). However, attitude and behavior levels on PHE in socioeconomically compromised regions like South-Eastern Anatolia and Black Sea Region were significantly lower (p<0.001). Our study suggests that special training on PHE does not play a decisive role in using PHE in daily practice (p>0.05).   Amaç: Aile hekimleri sağlık danışmanlığı, hastalıkların erken tanısı ve birinci basamak sağlık hizmetlerinin etkili sunulmasında önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmanın amacı birinci basamak sağlık hizmetlerinde Periyodik Sağlık Muayenelerinin (PSM) uygulanma durumu ve etkileyen faktörler ile PSM hakkında birinci basamak klinisyenlerinin bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesidir. Gereç-Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu çalışma Aralık 2014 ile Nisan 2015 arasında Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil eden 7 coğrafi bölgeden tabakalı örneklem yöntemi ile belirlenen 629 aile hekimliği uzmanı ve aile hekimliği sertifikalı pratisyen hekimin katılımıyla yürütülmüştür. Aile hekimlerinden anketi yüz yüze cevaplamaları istenmiştir (katılım oranı %100). Sosyodemografik öğeler ve PSM'nin özellikleri hakkındaki 17 soru dışında, anket 4 bilgi, 4 tutum, 2 davranış ve 2 soru da tercihlerle ilgili olmak üzere 12 sorudan oluşmaktadır. Bulgular: Katılımcıların %19,4’ü aile hekimliği uzmanıdır ve tüm aile hekimlerinin %55,3’ü periyodik olarak PSM yapmaktadır. Bununla birlikte, katılımcıların%68,4'ü birinci basamakta PSM'lerin yetersiz uygulandığını ve %37'si de doktor başına kayıtlı hasta popülasyonu azaltıldığında PSM oranlarının artacağını düşündüğünü belirtmiştir. Uzmanlar PSM'yi önemli ölçüde daha fazla uyguluyorlardı ve bilgi, tutum ve davranış sorularına önemli ölçüde daha doğru cevap vermişlerdir (p <0.05).  Sosyoekonomik düzeyi daha yüksek olan bölgelerde çalışan hekimlerin PSM konusunda bilgi ile ilgili sorulara daha doğru cevap vermişlerdir (p <0.001). Ancak, Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz Bölgesi gibi sosyoekonomik açıdan düşük bölgelerde PSM'ye yönelik tutum ve davranış düzeyleri anlamlı derecede düşüktür (p <0.001). Çalışmamız PSM konusunda özel eğitimlerin günlük pratikte PSM uygulamasında belirleyici bir rol oynamadığını düşündürmektedir (p> 0.05).

Keywords: