Özet:

Ahlak, kelam kitaplarında ulûhiyet, nübüvvet ve semiyat bahisleri gibi müstakil başlık altında ele alınan bir konu değildir. Ahlak genel olarak Allah’ın ve insanın fiilleri, daha özelde kader, adalet, hüsün-kubuh, aslah meseleleri bağlamında gündeme gelen bir meseledir.  Bu bağlamda ahlakın kaynağı açısından nakil ve akıl merkezli iki yaklaşımın öne çıktığı görülür. Bunlardan ilki ahlakı naslardan hareketle temellendiren Eş’arilik iken diğeri akıldan, insan edimlerinden hareketle açıklamaya çalışan Mutezile’dir. Bu çalışmada kelam geleneğinde Eş’ariler ve Mutezile arasında yapılan yoğun tartışmaların gölgesinde kalan Mâtürîdî’nin kendine özgü ahlak anlayışı iman, iyilik-kötülük, hikmet ve kulların fiilleri gibi konular etrafında açığa çıkarılmaya ve değerlendirilmeye çalışılacaktır. İnanç ile ahlaki değer arasında ne tür bir ilgi ve ilişkiden söz edilebilir? İnanç mutlak anlamda sahibini iyiliğe ve iyi olana götürür mü? İmanın varlığı ahlakın varlığını da zorunlu kılar mı? Mâtürîdî’nin görüşleri çerçevesinde bu soruları çözümlemeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler: