Abstract:

Sömürgecilik döneminde olduğu gibi, günümüzde de Afrika küresel güçlerin dikkatlerinin merkezinde yer almaktadır. Bu küresel güçlerden birisi olan Çin Halk Cumhuriyeti için Afrika’ya yönelik dış politika gündemi, gelişmekte olan ülkeler arasındaki işbirliğini geliştirme ve yükselen bir süper güç olarak statüsünü gösterme çabasının bir parçasını oluşturmaktadır. Çin’in Afrika’ya olan ilgisi, 1949’dan günümüze hızlı bir şekilde artmaktadır. Çin-Afrika İşbirliği Forumu’nun (FOCAC) 21. yüzyılın ardından başlatılması, Afrika Devlet ve Hükümet Başkanlarının Foruma giderek artan katılımı, Çin’in Afrika ülkeleri ile ortaklığının ne kadar güçlendiğini gösteren kanıtlardan biridir. “Bir Kuşak Bir Yol Projesi” ile Afrika’ya yönelik ekonomik hedeflerini destekleyerek Afrika bağlantısının sağlanmaktadır. Çin’in bu girişimi, Pekin’in jeopolitik çıkarlarını ileriye taşıyarak Afrika ülkeleri ve Çin arasında ekonomik, siyasi ve güvenlik bağlarını iç içe geçirmektedir. İkili ekonomik ilişkilerde bazı Afrika ülkeleri Çin menşeli yatırımlara bağımlı hâle gelirken, Afrika ile işbirliği Çin’in denizaşırı faaliyetlerinin küçük bir parçası olması ilişkileri asimetrik kılmaktadır. Çin, Afrika’daki ve daha geniş dünyadaki stratejik hedeflerini ilerletmek için askeri angajmanını kullanmaktadır. Askeri faaliyetleri, bölgedeki daha geniş hedeflerinin bir parçasıdır. Pekin’in Afrikalı ortaklara yaptığı güvenlik yardımı karşılıklı fayda sağlayacak ve denizaşırı çıkarlarını koruyacak şekilde çerçevelemektedir. Bu bağlamda, günümüzde Çin’in Afrika’ya yönelik politikalarını, Batılı güçlerin egemenliğine karşı stratejik ortaklıklar kurarak bu kıtada etkinliğini artırma isteği yönlendirmektedir. Bu ortaklığı sağlamlaştırma çalışmaları devam ederken, bu açıdan bakıldığında önümüzdeki yıllarda daha fazla zorluk ve fırsat olacaktır. Yapmış olduğumuz çalışma ile Pekin’in ekonomik, ideolojik, politik ve güvenlik çıkarlarına dayalı dört kollu dış politika yaklaşımının, Çin-Afrika ilişkilerini nasıl yönlendirdiğini irdeleyeceğiz.

Keywords: