Abstract:

Pend-nâme; muhtevasını, öğütlerin teşkil ettiği dinî-ahlâkî mahiyetteki eserlere verilen genel addır. Edebiyatımızda bu alanda yazılan sayısı yüzü aşkın pek çok eser mevcuttur. Özellikle pend-nâme/nasihat-nâme geleneğinin ortaya çıkmasının müsebbiblerinden biri olarak kabul gören Hz. Lokman’ın uyarı, tavsiye ve vasiyetlerini, gerek eser içinde bir bölüm gerek müstakil olarak ele alan manzum ve mensur bir takım eserlerin varlığı söz konusudur. Peygamber mi yoksa velî mi olduğu hususunda bazı tartışmaların olduğu Hz. Lokman, Kur’an-ı Kerim’in 31. sûresine ad olmuş, oğluna verdiği nasihatler ile hikmet sahibi örnek bir mümin olarak taltif edilmiştir. İslam dışındaki diğer din ve inanışlarda da karşımıza çıkan Hz. Lokman, Türk kültüründe bilgeliğin ve tabibliğin zirvesi olarak bilinmektedir. Onun bu özellikleri edebî metinlere de aksetmiş ve Hz. Lokman’ın nasihat ve vasiyetlerini içeren, ekseriyeti tercüme olmak üzere manzum, mensur bazı pend-nâmeler yazılmıştır. Son dönem şairlerinden Ahmed Râşid’in (1844-1934 sonrası), Medine kadılığı yaptığı dönemde Şeyhülislam Arif Hikmet’in (ö.1859) kütüphanesinde rastladığı “Pend-nâme-i Lokmân Hekîm Cihet-i Ferzend” adlı Farsça eserdeki 32 nasihati beşer beyit halinde Türkçe’ye tercüme ettiği “Pend-nâme-i Lokman Hekim Terceme-i Manzûmesi” adlı mesnevisi bu edebî ürünlerden biridir. Çalışmamızda, şahsî kütüphanemizde bulunan, H.1324/M.1906 yılında İstanbul’da basılmış bu eserin tanıtımı ve Arap harflerinden Latin alfabesine aktarımı yapılacaktır.