Özet:

Amaç: Endotel disfonksiyonu, patogenezinde erken dönemde saptandığı kardiyovasküler hastalıkları belki de başlatan bir olaydır. Bu çalışmanın amacı, kardiyovasküler risk faktörlerinin esansiyel hipertansiyon (EH) hastalarında endotel fonksiyona etkisini değerlendirmekti. Gereç ve yöntem: Evre I 129 (53 erkek, ortalama yaş 45,0±6,4) hipertansif hasta ve aynı sayıda sağlıklı kontrol çalışmaya alındı. Hastalar ortalama 44±63 aydır tedavi altındaydı ve hedef kan basıncına ulaşılmıştı. Ulusal kolesterol eğitim programı kriterlerine göre major risk faktörleri ve bazı diğer risk faktörleri değerlendirildi. Brakiyel arter ultrasonografisi ile 78 yaş ve cinsiyeti eşleştirilmiş kontrol ve EH hastasının endotel fonksiyonu incelendi. Endotele bağımlı (EDD) ve endotelden bağımsız (EID) vazodilatasyon değerlendirildi. Bulgular: Hastalar daha yaşlı idi, kadın hastalar çoğunluktaydı, hasta grubunda diabetes, obezite, yüksek kolesterol, trigliserid ve fibrinojen düzeyleri daha sık idi. Hipertansiflerde EDD (%17,4±7,2 karşın %20,7±5,8, p=0,002) ve EID (%20,9 ± 8,2 karşın %24,4 ± 6,8, p=0,004) kontrol grubuna göre anlamlı olarak azalmıştı. Multipl regresyon analizinde EDD için ürik asit, EH varlığı, vücut kitle indeksi (VKİ), EID için ise ürik asit, hemoglobin düzeyi, EH varlığı ve VKİ öngördürücü bulundu. Sonuç: Optimal tıbbi tedaviye rağmen EH grubunda endotel disfonksiyonu saptandı. Çalışmamızda değerlendirilen faktörler EDD’ki değişkenliğin ancak küçük bir bölümünü açıklayabildi, bu faktörlerin bazıları metabolik sendromun komponentleri idi. Bu durum EH'da optimal tıbbi tedaviye rağmen süregelen endotel disfonksiyonun nedenlerinden birisi olabilir.

Anahtar Kelimeler: